Kontzeptua

Orreagako bataila

Zaragozarako bidaia. Orreagatik sartzen den armada eta Pertus eta Bartzelonatik datorrena Zaragozan elkartzen dira. Hona hemen iturriek diotena: «Coniungentes se ad supradipubt civitatem ex utraque parte exercitus». (Annales Regii). Hiri horretan bildu ziren alde bateko eta besteko armadak. «Coniunxerunt autem se uterque exercitus ad Caesaraugustam munitissimurben». (Annales Mettenses priores). Bi armadak Zaragozan bildu ziren, hiri indartsu batean. «Inde Hiberum amnem vado traiiciens, Caesaraugustam praecipuan illarum partium civitatem accesit». (Annales Regii berriak). Ebro ibaia igaro eta Zaragozako auzoetan aurrera egin zuen. I. Karlamagnús saga adarraren kontakizunak dioenez, «Roldán Nobles (=Iruñea) hartu ondoren, Erromako enperadoreak, hurrengo egunean, Montgardig hiribildua setiatu zuen, eta, Kordreko erregea etorri ondoren, Karlosek ihes egin zion eta, segituan, Montgardig hirira heldu zen. Aebischer irakasleak hau esan du: «baina, Montgardig = Montjardín; Kordr = Cordres = Cortes, Tutera eta Zaragoza artean. Izen horiek agertzen badira, Tuela eta Valterne gehituko ditugu, Tutera eta Valtierra (? ), Iruñea eta Zaragoza artean Karlomagnoren bidea egiteko zantzu egokiak ditugu. Ezbairik gabe, ez gaude historian, historia legendarioan baizik, legenda epikoan; baina nork lortuko du esatea kondairak erabat baztertzen duela kondaira» (Textes norrois... or. 57-58). Abadalek dio, funtsez, Bartzelonan Sulaiman walia Arabiarekin lotuko litzaiekeela espedizionario frankoei. Espedizioak Lleidako galtzadatik jarraituko zuen Huescaraino, eta han hiriko walia erantsiko zitzaien, Abu Thawr (Abutauro), eta gero elkarrekin jaitsiko ziren Zaragozara. Ibn al-Athir kronista musulmanak dioenez, «Sulaiman Karlosen topaketara atera zen eta harekin Zaragozara joan zen; baina aurreratu egin zitzaion al-Hussain ibn Yahya al-Ansari boterean, Jaad ibn Obaidaren ondorengoa, eta Aimsulani aurka egin zion». (Ibn al-Athir).