Udalak

Hondarribia (2003ko bertsioa)

Ur zerbitzua. Gidatze sistema modernoaren aurretik hirian erabili ziren putzu eta iturrien berri F ematen digu. Portu zerrenda honetan: "Herriaren kanpoaldean 3 iturri zeuden, bi ia hobi berean eta hirugarrena Madalena auzoan; ura oso ona zen, baina ez oso ugaria, eta auzotar gehienak zerbitzatzen ziren; gainera, Olearsoren ekialdeko magalaren oinean, ordu erdiko distantzian, ur handiez betetako iturburu bat zegoen. Lehen ur-bilketa 1880an egin zen, Jaizubiako hegaleko iturburuetatik, eta 1903an eta 1915ean handitu zen. Elektrizitatea.

Argiteria publikoa "Electra-Irun -Endara" sozietatearekin kontratatuz hasi zen 1898an. Itsasargia.

Iparraldeko Dikearen muturrean argi berde finkoaren zerbitzua, lau miliatatik ikusten dena. Dike beraren angeluan argi zuri finkoa du, 4 miliatatik ikus daitekeena, eta hegoaldeko kai-muturrean argi finko zuri eta gorria, sektoreetan, lau miliatatik ere ikus daitekeena. Ospitalea.

1750ean eraikia, XIX. mendean jaitsi zen hiriko kostu apalekoak hartzen zituen ostatua. Etxez etxeko laguntza ere jasotzen zuen ostatu honek 1863an bere garrantzia berreskuratu zuen, Mariano de Irunberri medikuari

esker. San Pedro kofradia. Kontzeju honetako itsas gizonen lanbide eta gizarte bizitzaren alderdi guztiak arautu zituen bere estatutuek, 1361ean. Erakunde honen garrantziak oraindik ere irauten du, 500 kofrade inguru baitaude afiliatuta. Ospa ezazu Kutxaren Jaia Santiago egunean, kutxa buru gainean daraman gazte airetsu batek agiriak eta kontu-liburuak entregatuz, egun horretan abad nagusi hautetsiari botereak eskualdatu zaizkiola sinbolizatuz. Artxiboa.

1688an Udalak agiri batzuk falta zirela adierazi eta partikularren eskuetan daudenak emateko agindua eman zuen, eta Juan Díaz Zamoranori eskatu zion haiek konpontzeko. 1772an, artxiboa kanpai-dorrean leku egokituago batera eramatea erabaki zen, bertan baitzegoen --aldare nagusiaren azpian -. 1914ra arte udaletxeko bigarren solairuan jarri zen eta gero eraikinaren goiko aldera joan zen. 1892an D artxibozain izendatu zuten. Serapio Muxika, 1926ra arte iraun zuena.