Foru antolaketa. Batzar Nagusiak egin behar ziren hemezortzi errepubliketako bat zen. [G. eguna, Izenburua IV. Kap. I.] Haietan eta partikularretan, zazpigarren idazpena zuen korrejidorearen eskuin-eskuan, eta berrogeita hemezortzi surekin bozkatzen zuen, non bere jurisdikzioko lekuen goiburu partikularrekoak baitzeuden [F. de G., Izenburua IX. Kap. III eta IV]. XIX. mendearen erdialdean, Lezorekin 31 su zituen. Hiri hau horma oso indartsuez inguratutako plaza zen, bere bastioiekin eta kanpoko beste defentsa eta gotorleku handi batzuekin, eta bere manuterako elikagaien eta munizioen biltegiez hornitua. Presidio Errealak bere kontura babesteko zeukan. Erregeak probintziaren esku utzi zuen haren segurtasuna eta kontserbazioa, eta D mariskalari kendu zion. García de Ayala, haren ahalduna [F. de G., tit. II. kap. V]. Bertan, XIX. mendearen erdialdean, laugarren mailako aduana zegoen, enplegatuak eta ogasun publikoko karabineroen indarra zituena. Udal
Antolaketa. Ez dago nahiko berri argirik Hondarribiko udal gobernu primitiboari buruz, Donostiako foruan sortu baitzen. Gorosabelek uste du hiri honetakoa bezalakoa izango litzatekeela. Ezagutzen diren ordenantza zaharrenak errege-erregina katolikoek (Burgos) berretsi zituzten 1496ko abenduaren 30ean; Udalak bi alkate, preboste bat, bi epaimahaikide nagusi eta lau adingabe, eskribau leial bat eta prokuradore sindiko bat zituen. Horien arabera, zinegotzi kopuru horrekin jarraitu behar zuen, eta urte bakoitzeko urtarrilaren lehenean lau pertsonak hautatu behar zuten, alkateak, prebostea eta epaimahaikide nagusiak zorte onetik aterako zirenek izendatutako beste hainbeste hautesleek izendatuak. Diego Ruiz de Lugo korregidore lizentziadunak ordenantza berriak idatzi zituen 1530eko maiatzaren 9an, eta Juana I erreginak, Ocañan, 1531ko martxoaren 31n berretsi zituen, murrizketa eta aldaketa batzuekin. 170 kapitulu dituzte, eta gai hauek aztertzen dituzte: zinegotziak, haien eskurantzak, hornidurak, banaketak, pisuak eta neurriak bisitatzea, enplegatuen soldatak, alkateen entzunaldi publikoak, beren kontuak eta arielak, eta beste gobernu-puntu batzuk, polizia eta udal-administrazioa. Ordenantza horiek aldaketak izan zituzten kapituluak aukeratzeko metodoan, 1597ko urriaren 13ko benetako hornidurari esker. Horren arabera, ekitaldian parte hartu zuten herritarren artean zortean ateratako sei hautesleek egin behar zuten. Beste alde batetik, 1671ko azaroaren 4an Madrilen argitaratuta, erabaki bat onartu zen, hiriak egina, diruzainaren hautapena urtero alkateenaren ondoren egiaztatzeko, alkateenaren modu berean. Dena aldatu zen 1845eko urtarrilaren 8ko lege orokorraren bidez; lege horren arabera agindu zen Gipuzkoako herrien gobernua. Era berean, lege berak eta dekretu partikularrek indargabetu egin zituzten hornidura sortei, mantentze eta lansarien tasei, derramei, kontuak aurkeztu eta aztertzeari eta administrazio ekonomikoaren beste xedapen batzuei buruzko xedapenak. Hondarribiko Udalbatzak, 1860an, alkate bat, bi alkateorde eta bederatzi erregidore zituen. Jaizubia auzoko berrogeita hamabost baserri, hiri honetako jurisdikzioa, Irungo parrokiakoak dira, eta, militartasunari dagokionez ere, herri honen banderapean zerbitzatu behar zuten, 1618ko irailaren 1ean bidalitako exekutoriak dioen bezala. Gaur egun, Donostiako barruti judizialeko udalerria da.
Antolaketa. Ez dago nahiko berri argirik Hondarribiko udal gobernu primitiboari buruz, Donostiako foruan sortu baitzen. Gorosabelek uste du hiri honetakoa bezalakoa izango litzatekeela. Ezagutzen diren ordenantza zaharrenak errege-erregina katolikoek (Burgos) berretsi zituzten 1496ko abenduaren 30ean; Udalak bi alkate, preboste bat, bi epaimahaikide nagusi eta lau adingabe, eskribau leial bat eta prokuradore sindiko bat zituen. Horien arabera, zinegotzi kopuru horrekin jarraitu behar zuen, eta urte bakoitzeko urtarrilaren lehenean lau pertsonak hautatu behar zuten, alkateak, prebostea eta epaimahaikide nagusiak zorte onetik aterako zirenek izendatutako beste hainbeste hautesleek izendatuak. Diego Ruiz de Lugo korregidore lizentziadunak ordenantza berriak idatzi zituen 1530eko maiatzaren 9an, eta Juana I erreginak, Ocañan, 1531ko martxoaren 31n berretsi zituen, murrizketa eta aldaketa batzuekin. 170 kapitulu dituzte, eta gai hauek aztertzen dituzte: zinegotziak, haien eskurantzak, hornidurak, banaketak, pisuak eta neurriak bisitatzea, enplegatuen soldatak, alkateen entzunaldi publikoak, beren kontuak eta arielak, eta beste gobernu-puntu batzuk, polizia eta udal-administrazioa. Ordenantza horiek aldaketak izan zituzten kapituluak aukeratzeko metodoan, 1597ko urriaren 13ko benetako hornidurari esker. Horren arabera, ekitaldian parte hartu zuten herritarren artean zortean ateratako sei hautesleek egin behar zuten. Beste alde batetik, 1671ko azaroaren 4an Madrilen argitaratuta, erabaki bat onartu zen, hiriak egina, diruzainaren hautapena urtero alkateenaren ondoren egiaztatzeko, alkateenaren modu berean. Dena aldatu zen 1845eko urtarrilaren 8ko lege orokorraren bidez; lege horren arabera agindu zen Gipuzkoako herrien gobernua. Era berean, lege berak eta dekretu partikularrek indargabetu egin zituzten hornidura sortei, mantentze eta lansarien tasei, derramei, kontuak aurkeztu eta aztertzeari eta administrazio ekonomikoaren beste xedapen batzuei buruzko xedapenak. Hondarribiko Udalbatzak, 1860an, alkate bat, bi alkateorde eta bederatzi erregidore zituen. Jaizubia auzoko berrogeita hamabost baserri, hiri honetako jurisdikzioa, Irungo parrokiakoak dira, eta, militartasunari dagokionez ere, herri honen banderapean zerbitzatu behar zuten, 1618ko irailaren 1ean bidalitako exekutoriak dioen bezala. Gaur egun, Donostiako barruti judizialeko udalerria da.