Monarkia eta noblezia

Nafarroako Karlos II.a Gaiztoa

Cocherelgo desengainua, 1364ko maiatzaren 16a. 1364ko urtarrilaz geroztik, Karlos II.ak Normandia inbadituan frantziarrei aurre egiten zieten indar anglo-normandoei laguntzeko Nafarroatik armada bat bidaltzeko baliabideak pilatu zituen. Mantes eta Meulan Guesclinen eskuetan erori ziren, eta Guesclinek kupidarik gabe arpilatu zituen. Urtarriletik otsailera bitartean 800 gizon inguruko Nafarroako armada bat bildu zuen - bere konposiziorako, ikus. Eco de la..., "Príncipe de Viana.". Otsailaren 20an, Karlosek Konpainia Handietako bat kontratatu du, baina ezin izan zen Normandiara pertsonalki joan, Aragoiko eta Gaztelako erregeen armadak oso gertu baitzeuden eta mehatxatuta sentitzen baitzen. Egoera horretan, Karlosen lehengusu bat, Juan Graillyko, Bucheko kaptala, Cherbourgen lehorreratu zen, Nafarroako subiranotasunaren  menpeko Normandiako lurretan Guesclinen gehiegikeriei aurre egiteko. "Akitaniako gizonik ausartena, atseginena eta dotoreena zen. Kanpionek kontatzen duenez, Konpainia Handietako gaizkileak eta mertzenario-ingelesak berarekin zituen: Mareuilgo baroia, Sancho López, López San Juliáneko, Juan Jouel, Balduino Baulazeko, Jean Gansel, Pierre Aigremonteko, Robert Chesneleko, Robert Sercot, Jacques Plantin: Arrano Beltza saien artean (Luce: Hist. de B. du Guesclin, París, 1882, pp. 392-393 Kanpionek aipatua)". Kaptalen tropak, nafarrek, ingelesek eta normandiarrek osatuak, Evreuxetik atera eta Cocherelen kokatu ziren. Gutxiago izanik, porrot handia jasan zuten, buruzagi nagusiak eta erregearen lehengusua ere preso hartuak izan zirelarik. "Zauri hilgarria Karlos II.aren helburuentzat Frantzian. Lehoiari azkazalak kendu zizkioten: azeriaren maltzurkeria geratu zitzaion, armiarmaren industria; baina tratatuen sareak eta simulazioak alferrikakoak izan ziren, errezeloak eta fama txarra elikatzeko ez balira (Kanpion)". Hala ere, Karlos sasoi betean zegoen -32 urte-, eta hondamendiari aurre egiteko, prestaketa azkar bati ekin zion: erresumako estamentu guztiei dirua eskatu zien eta armada berri bat antolatu zuen. Ekainaren 3an Foixeko Konpainia Handiekin hitzartu zen, eta 8an Normandiako kapitain Rodrigo Urizko handikia izendatu zuen. Armadaren zati bat Baionatik abuztuaren 2an atera zen. Buruzagiak eta gudariak:

      Jaunen gudariak                           

Rodrigo Uriz, handikia

 Oinezkoak   

160

Zaldunak

     40

Pedro López Urkiolako

40

       -

Miguel López Murua

10

       -

Juan Remírez Asiango, ezkutaria

30

       -

Antso Garcia Goñiko, ezkutaria

20

       -

Sanzol Urkiolako

10.-

       -

Zentol Muruako

25

       -

Lope Otxoa Muruako

12

-

Lope Ochoa, ezkutaria

14

-

García Périz Dax, Navarteko jauna

54

-

Luis infantea Donapaleutik gainerakoekin  aterako zen Borgoniara, hilaren 6an. 1365ean, Karlos II.ak Frantziarekin desabantailazko bakea sinatu zuen.