Antzina-antzinako tradizioa du. 1891n, Hondarrabiako bi ontzik lehen postuak bete zituzten Donibane Lohizunen egindako estropada batean. Kontxan Hondarribiko ontzi bat ibiltzen den lehen aldia 1920an da. "Ama Guadalupekoa" traineruak laurden apal bat hartu zuen bosten artean, Pasai Donibanekoa izan zen lehen sailkatutik minutu batera. Hurrengo urtean, berriro agertzen naiz. Zazpi parte-hartzaile. Ondarrabitarra seigarren iristen da. 1922an postu bat aurreratu zuen, ontzi kopuru berdinaren artean. Urte batzuetan kanpoan izan zen, eta 1925ean ohorezko estropada egin zion Oriori, eta 17 segundoz galdu zuen. 1926an, berriz ere, Kontxara joan zen, baina oraingoan bi trainerurekin: Itsasoko Ama Birjina, 3.a. eta Ondarrabitarra, zazpitik 4.a. Seitik seira, 1927an, eta 1928an, dozena-erdi artean, finala jokatu zuen Srekin. Pedro. Baina pasaitarrek, "Ama Guadalupekoa" ontzian, bandera irabazi dute. 1932ra arte ez zen lehiatu, ohorezko estropadan parte hartu zuen eta bigarren iritsi zen hura jokatu zuten lau ontzietatik. Hurrengo urtean errepikatzen da istorioa. 1934an eta 1935ean bi tripulazio etorri ziren: itsasoa eta lurra. Eta "lurtarrak" bi aldiz gelditzen dira segundo batzuk ohorezko estropadan. Orduan, Hondarribiaren benetako ekintza distiratsua hasteko, 1941ean, 1943an, 1947an eta 1948an irabazi zuen bandera. 1947an eta 1948an, Bernardo Elduayenek trainerua patronatu zuen, eta Kontxako garaipenera eraman zituen kolore berdeak. 1949an, Kontxan ere, laugarren sailkatu zen. Sar zaitez elkartean eta ez dago tripulaziorik hurrengo urtean. 1951n bigarren sailkatu zen, Orion atzetik. 1952: ez du parte hartzen; 1953: hirugarrena, Orio eta Pasajes de San Juan; 1954: ez du parte hartzen; 1955: ez du parte hartzen; 1956: laugarrena, bost parte-hartzaileren artean; 1957-58-60-61: lehiaketetatik kanpo dago; 1962: bosgarrena, sei traineruren artean; 1963: hirugarrena, bigarrena, Orioaren ondoren, Kontxan irabazle izan zen; 1965: (Erref.: Aguirre Franco: Euskal joko eta herri-kirolak, EGIPV honetako B kidegoa). Azken urteotan, "Hondarribia" klubak arrakasta handia izan du Ama-Guadalupekoa traineruarekin. 1980an Bizkaiko Sari Nagusia, bost bigarren postua eta bi hirugarren postua lortu zituen. Fermín Altuna prestatu du, eta Miguel Bernedo Ansotegi pabiloi berri eta egokia prestatzen hasi zen 1981ean. 80 arraunlarik osatzen dute taldea, eta zaharrena Jon Querejeta Bera da. 1981eko batez besteko adina: 25,6 urte.
1893an, hiriko frontoi ospetsua eraiki zen harresiz kanpo. Mundu osoko pilotalekurik luzeena zela esan izan zen, 87,85 m eta 6 harmaila luze, zuhaitzez estalitako ukondoarekin. Irungo "Real Unión Club" elkarteko futbol eta tenis zelaiak. "Kerizpe" pilotalekua, 1932an eraikia. Udal pilotalekua, modernoa.
AAA