Monarkia eta noblezia

Antso IV.a Gartzes Peñalengoa (1996ko bertsioa)

Aragoiko Ramiro I.a erregearekin elkarrizketak, don Sanchoren osaba: aliantza (1057). Fernandoren botere gero eta handiagoak, eta ahal zuen guztia bereganatzeko asmo ezkuturik ez zutenek, kezkatu egin zituzten bai don Sancho bai don Ramiro. 1057ko urte hartan, Leireko elizaren sagaratzea ospatzera zihoan, ospe handiz. Eguna, beraz, oharkabean pasa zitekeen osabaren eta ilobaren arteko elkarrizketa baterako, eta ahalik eta lasterren erabaki zer komeni zen euskaldunen eta aragoarren interesak babesteko. Litekeena da, bestalde, Pirinioetako aragoiarrek oraindik ere euskaraz hitz egitea, probintzia banandu baten itxura gehiago eskainiz erresuma arrotz batena baino. Don Sanchok bere zaldun leialenak eta erresumako apezpiku guztiak bildu zituen Leiren; bien bitartean, Ramiro erregea Aragoiko apezpiku Don Garsearekin, San Joan abadearekin, Belasconekin eta bere lurraldeko jauntxo nagusiekin etorri zen. Solasaldien amaieran, beren ikuspuntuak argitu zituzten adiskidetasun handiz. Eta, ez hori bakarrik, euskal errege gazteak bere osaba Zangozari eta Lerda eta Undues hiribilduei eman zien bere bizitzagatik. Leireri beste dohaintza bat ere egin zion: Sarasaz bailarako Arrosako monasterioarena.