Lurraldeak

Nafarroa Beherea

34.138 bizilagun besterik ez zituen 1967an. Harrez gero beheranzko joera duen biztanleria du, herri gutxi batzuk izan ezik. Hala, kilometro karratu bakoitzeko 25 bizilaguneko dentsitatea du, eta honela banatuz:

KOMUNAK

  • eta 3.000 biztanle artean, 4
  • 500 eta 1.000 artean, 17
  • 200 eta 500 artean, 38
  • 200 baino gutxiago, 19
  • GUZTIRA: 72

Komuna edo udalerri horietatik 18, herrigune batek baino gehiagok osatzen dituzte, oro har herrixkak. Hala ere, benetako Nafarroa Beherea handiagoa da hizkuntzari dagokionez, Lapurdiko hainbat herriez gain, Nafarroa Garaiko beste batzuk gehitu behar baitzaizkio, hala nola Luzaide, Orreaga, Urdax eta, batez ere, Aezkoa eta Zaraitzuko bailara osoak. 34.000 biztanle pasatxo horietatik 20.000 sakabanatuak dira, batez ere baserri eta etxe isolatuetan. Aldi berean, hirietara emigratzeko eta landatik despopulatzeko lurraldea da. Bizi dituen zirkunstantziek, 1789az geroztik botere publiko propiorik gabe, babesik gabe eta abandonu betean uzten dute ingurua.

AEBetara emigratzen duten artzainak. AEB batez ere Baigorri eta Garazi ibarretatik datoz. Kalkuluen arabera, 1897tik 1921era, Zuberoak eta Nafarroa Behereak, Ameriketara emigratzeko gune nagusiak, 19.450 euskaldunen kopurua eman zuten gutxi gorabehera. Biztanleria nabarmen beheranzkoa da, Baigorriri buruz jarraian aurkezten ditugun zifretan ikus daitekeenez. Zifra horiek lagin gisa baliagarriak dira:

  • 1876, 7.619 bizilagun
  • 1906, 6.622 bizilagun.
  • 1921, 6.179 bizilagun.
  • 1946, 5.764 bizilagun.
  • 1954, 5.607 bizilagun.
  • 1968, 5.118 bizilagun.

345-335 (319)

BEHE NAFARROAKO KOMUNAK

1962-1970 (Aglomerazio)

Ahaxe-Alciette-Bascassan, 349 zenbakia.

Ahatsa, Alzieta-Bazkazane

------

Aicirits, 368

Aiziritze

204-219 (126)

Aincille-Harriette, 350

Aintzila-Harrieta

147-123 (79)

Ainhice-Mongelos, 351

Ainhize-Monjolose

230-226 (0)

Aldudes, 330

Aldude

807-718 (256)

Amendeuix-Oneix, 369

Amendüze-Unaso

286-289 (0)

Amorots-Succos, 370

Amorotze-Zokotze

267-249 (0)

Anhaux, 331

Anhauze

273-285 (118)

Arancou, 289

Erango

194-145 (0)

Arbérats-Sillégue., 371

Arberatze-Zilhekoa

184-175 (0)

Arbouet-Sussaute, 372

Arboti-Zohota

320-324 (70)

Arhansus, 311

Arhantsusi

111-95 (0)

Armendarits, 312

Armendaritze

447-420 (142)

Arnéguy, 352

Arnegi

526-444 (134)

Arraute-Charritte, 374

Arrueta-Sarrikota

475-444 (170)

Ascarat, 332

Azkarate

275-283 (245)

Ayherre, 325

Aiherra

842-810 (75)

Banca, 333

Banka

673-656 (186)

Béguios, 375

Behauze

368-347 (76)

Béhasque-Lapiste., 376

Behaskane-Laphizketa

243-428 (229)

Béhorléguy, 353

Behorlegi

136-121 (90)

Brgouey, 291

Burgue

122-100 (64)

Beyrie, 377

Bithiriña

447-42S (0)

Bidache, 288

Bidaxune

1.117-1.067 (991)

Bidarray, 334

Bidarrai

745-714 (294)

Bunus, 313

Bunuze

189-189 (0)

Bussunarits-Sarrasquett, 354

Duzunaritze-Sarasketa

237-209 (0)

Bustince-Iriberry, 355

Bustintza-Iriberri

138-138 (138)

Came, 292

Akamarre

870-766 (73)

Camou-Mixe-Suhast, 548

Gamue-Amikuze-Zohazti

209-209

Caro, 356

Zaro

170-140 (94)

Estérençuby, 357

Ezterenzubi

531-503 (169)

Gabat, 381

Gabadi

233-202 (0)

Gamarthe, 358

Gamarte

137-132 (0)

Garris, 382

Garrüze

229-206 (206)

Hélette, 314

Heleta

672-660 (131)

a, 315

Hozta

187-162 (55)

Ibarrolle, 316

Ibarrola

116-110 (0)

Iholdy, 310

Iholdi

556-522 (121)

Ilharre, 384

Ilharre

160-169 (0)

Irissarry, 317

Irizarri

827-749 (247)

Irouléguy, 335

Irulegi

261-232 (140)

Ispoure, 359

Izpura

734-711 (622)

Isturits, 327

Isturitze

288-262 (58)

Jaxu, 360

Jatsu

233-200 (180)

Juxue, 318

Jutsi

267-243 (0)

Labastide-Clairence, 324

Bastida

874-821 (344)

Labets-Biscay, 386

Labetze-Bizkai

234-226 (62)

Lacarre, 361

Lakarra

141-121 (121)

Lantabat, 319

Landibarre

402-408 (0)

Larceveau-Arros-Cibits, 320

Larzabale-Arroze-Zibitze

452-394 (82)

Larribar-Sorhapuru, 387

Larribarre-Sorhapürü

248-214 (0)

Lasse, 336

Lasa

377-361 (361)

Lecumberry, 362

Lekunberri

286-259 [108)

Luxe-Sumberraute, 389

Lüküze-Altzümarta

223-271 (58)

Masparraute, 390

Martxueta

347-596 (55)

Méharin, 306

Mehaine

322-308 (84)

Mendive 363

Mendibe

308-280 (200)

Orégue, 391

Oragarre

615-596 (55)

Orsanco, 392

Ostankoa

116-106 (0)

Ossés, 337

Ortzaize

990-845 (382)

Ostabat-Asme-Harambeltz, 321

Izura-Azme-Haranbeltz

278-256 (87)

Pagolle, 394 (en parte)

Pagola

363-317 (66)

Saint-Esteben, 308

Donoztiri

457-454 (209)

S.-Etienne de Baïgorry, 329

Baigorri

2.181-2.022 (868)

Saint-Jean-le-Vieux, 364

Donazaharre

714-704 (258)

Saint-Just-Ibarre, 322

Donaixti-Ibarra

400-422 (121)

S.-Martin-D'Arberoue, 309

Donamartiri

373-350 (85)

S.-Martin-D'Arrossa, 338

Arrosa

693-625 (544)

Saint-Michel-le-Vieux, 365

Eiheralarre

351-3I8 (185)

Saint-Palais, 367

Donapaleu

1.839-2.293 (1.612)

Saint-Jean-Pie-de-Port, 348

Donibane Garazi

1.613-1.8S2 (1.677)

Suhescun, 323

Suhuskune

276-241 (53)

Uhart-Cize, 366

Uharte-Garazi

477-498 (263)

Uhart-Mixe, 395

Uharte-Hiri

210-214 (0)

Urepel, 339

Urepele

572-561 (149)

Viellenave (sur Bidouze), 295

Erreite

71-51 (0)

Irissarry, 317

Irisarri

827-749 (247)

Irouléguy, 335

Irulegi

261-232 (140)

Ispoure, 359

Izpura

734-711 (622)

Isturits, 327

Isturitze

288-262 (58)

Jaxu, 360

Jatsu

233-200 (180)

Juxue, 318

Jutsi

267-243 (0)

Labastide-Clairence, 324

Bastida

874-821 (344)

Labets-Biscay, 386

Labetze-Bizkai

234-226 (62)

Lacarre, 361

Lakarra

141-121 (121)

Lantabat, 319

Landibarre

402-408 (0)

Larceveau-Arros-Cibits, 320

Larzabale-Arroze-Zibitze

452-394 (82)

Larribar-Sorhapuru, 387

Larribarre-Sorhapürü

248-214 (0)

Lasse, 336

Lasa

377-361 (361)

Lecumberry, 362

Lekunberri

286-259 [108)

Luxe-Sumberraute, 389

Lüküze-Altzümarta

223-271 (58)

Masparraute, 390

Martxueta

347-596 (55)

Méharin, 306

Mehaine

322-308 (84)

Mendive 363

Mendibe

308-280 (200)

Orégue, 391

Oragarre

615-596 (55)

Orsanco, 392

Ostankoa

116-106 (0)

Ossés, 337

Ortzaize

990-845 (382)

Ostabat-Asme-Harambeltz, 321

Izura-Azme-Haranbeltz

278-256 (87)

Pagolle, 394 (en parte)

Pagola

363-317 (66)

Saint-Esteben, 308

Donoztiri

457-454 (209)

S.-Etienne de Baïgorry, 329

Baigorri

2.181-2.022 (868)

Saint-Jean-le-Vieux, 364

Donazaharre

714-704 (258)

Saint-Just-Ibarre, 322

Donaixti-Ibarra

400-422 (121)

S.-Martin-D'Arberoue, 309

Donamartiri

373-350 (85)

S.-Martin-D'Arrossa, 338

Arrosa

693-625 (544)

Saint-Michel-le-Vieux, 365

Eiheralarre

351-3I8 (185)

Saint-Palais, 367

Donapaleu

1.839-2.293 (1.612)

Saint-Jean-Pie-de-Port, 348

Donibane Garazi

1.613-1.8S2 (1.677)

Suhescun, 323

Suhuskune

276-241 (53)

Uhart-Cize, 366

Uharte-Garazi

477-498 (263)

Uhart-Mixe, 395

Uharte-Hiri

210-214 (0)

Urepel, 339

Urepele

572-561 (149)

Viellenave (sur Bidouze), 295

Erreite

71-51 (0)

GUZTIRA

33.931

Nafarroa Behereko komunak1. Lehenengo zenbakia komunak Bottin urtekarian duen zenbakiari dagokio.2. Bigarrenak 1962ko komunako biztanle guztiak adierazten ditu.3. Hirugarrenak 1970eko komunako biztanle guztiak adierazten ditu.4. Laugarren zenbakiak, parentesi artean, 1970eko komuna bakoitzeko herriguneari dagozkion biztanleei egiten die erreferentzia.

1512

1603

Donibane Garazi

400

600

Oztibarre

200

300

Amikuze

600

1.000

Arberoa

200

300

Armendaritze

70

150

Ortzaize

100

150

Baigorri

200

250

Bastida-Arberoa

100

150

Irisarri

100

150

1778an 35.958 bizilagun zituen.

BEL (Bernardo Estornes Lasa)