Espainiarrek eta frantsesek eskualde honi emandako izena eta bertako biztanleek ematen diotena bereizi behar dira. Baja Navarra, Basse Navarre, gaztelaniaz eta frantsesez idatzitako testuetan irakurtzen da. Nafarroako dokumentuetan merindad de Ultrapuertos deitu izan zaio; "tierra de allien puertos"; Navarra deçaports Nafarroa Garaia artikulatzen zuten portu edo pasabideengatik; Navarra francica (Baudrand); royaume de Navarre; merindad de San Juan de Pie de Puerto (M. de Vizcay); Tierra de Vascos o de Bascos (Comptos, 1437); Ayllent Puertos (Comptos, 1291. urtea); Aquent Puertos (Comptos, 1352); De ça Portz (Comptos, 1371); Castellanía de Sant-Johan (Comptos, 1265. urtea). Hizkera arruntean gazteleraz sexta Merindad deitzen zitzaion. Baxenabarre deitzen diote baxenabartarrek, bertsolariek beren inprobisazioetan kantatzen dioten bezala, adibidez, Zaldubik: "... Lapurdi, Baxenabar, Zibero...". "Baxu" adjektiboa ez da oso argia, nahiz eta oso erabilia izan herrialdean, Beterrin eta Goierrin bezala, mendialdera eta kostaldera, hurrenez hurren. Idazle bizkaitar eta gipuzkoar askok Benabarra terminoa erabili dute, Aragoiko Benabarre batekin lotura duena. Baina 1643an Axularrek, behe-nafarreraz ari zela, "Naffarroa garayan, Naffarroa beherean..." idatzi zuen. Eta hemen, argi eta garbi, "baxu" izena ematen zaio, inolako zalantzarik gabe, baina Nafarroa edo Navarra izen bakarrari atxikita bezala. Frantsesez Navarre asko erabiltzen da lehorrean. Baxenabarrekoa euskal bas ("baso") delakoagatik azaldu nahi izan da, eta horrela "Nafarroa basotsua edo basokoa" suertatu da, eta hori zaila dela dirudi.
Bernardo Estornes Lasa (BEL)