Politikariak eta Kargu publikoak

Legazpi Gurrutxategi, Miguel Lopez de

Dokumentu horrek 24 orrialdeko luzera du gutxienez, laurden batean (Colección de Diarios y Relaciones para la historia de los Viajes y Descubrimientos delakoan argitaratua, ikus, Instituto Histórico de Marina, Madril, 1947). Antolaketa, portaera eta kontrol arauen kode osoa da. Bertakoei emandako trataera ona ahaztu gabe.

"Lehenik eta behin, Navidad izeneko portura joango zara, han, gutxi gorabehera, hirurehun edo hirurehun eta berogeita hamar gizon elkartuko dira, marinel eta soldadu artean. Gizon horiek, dagoeneko zendu den erregeordearen agindua betez (Luis de Velasco jauna), S. M.-ren izenean eta bere Erret haziendari esker, jardunaldi horietara joateko prestatu dira, haien Kapitain eta Ofizialekin batera; portu horretara iritsi ostean, Erregeak jardunaldi horietara joateko izendatu eta aukeratu dituen Ofizialak (Guido de Labezaris, diruzaina, eta Andres de Cauchela, kontularia, eta Andres de Mirandaola, faktorea) eta eskribaua (berrespena emateko) han direla, beste gauza batzuen artean, kai horretan porturatuta dauden lau itsasontzi jasoko dituzu Erregearen eta aipatutako erregeorde txit prestuaren aginduz, haien izenean eraiki baitira, berriki; bi handiak eta bi txikiak; guztietan handiena "Sant Felipe" izendatu den itsasontzi Nagusia (Capitana) da eta zuk eta jeneralak bertan joan beharko duzue. Bestea Sant Andres" izendatu den Almiranta da, eta "San Juan de Letran" Patatxean Juan de la Isla Kapitaina joango da eta beste Patatxean, "San Lucas" izenekoan, Hernan Sanchez Muñoz joatekoa zen baina ez zen aurkeztu eta Legazpik haren ordez Alonso de Arellano izendatu zuen, azken hori da txikiena; batel, txalupa, haize-oihal, soka, kable, aingura eta itsasontzi horri dagozkion gainerako trena eta gauza guztiekin, ezertxo ere falta ez dela, guztia inbentario batean zerrendatua eta zure ardurapean; Berroren Maiestatearen izenean, hiriko eta Mechuacan probintziako agintariak, Martinez Allide Batxilerrak emango dizu hori guztiori, Navidadeko portuan baitaude Armada hori hornitzen duen epailearen eginduz. Itsasontzi horiek eta bertan dauden tresna eta gainerakoak jaso ostean, konfiantza, trebetasuna eta esperientzia irizpide gisa baliatuz, egokien ikusten dituzun pertsonak aukeratu eta izendatuko dituzu itsasontzietako Pilotu, Maisu, Kontramaisu eta Eskribau modura".

Zehaztapen osoz idatzitako dokumentu horretan itsasontzi bakoitzaren barne-antolaketari buruzko argibideak ematen zaizkio, esleitutako lansariei buruzko xehetasunak ahaztu gabe. Armei eta elikagaiei dagokionez.

"Iten: itsasoratu aurretik, portuan, artilleria astun eta arin guztiez arduratuko zara, arkabuzak, munizioa, erasorako eta defentsarako armak eta B.M.-k bertan dituen bestelakoak. Halaber zure ardura izango dira bi sutegiak eta bertako lanabes eta beltz ofizialak eta Armada horretarako egin diren hornidura guztiak, hala bizkotxo, gatzartu, xingar, ardo, olio, ozpin, arrain, gazta, baba eta garbantzuz nola beste edozer gauza, guztia idatzi eta inbentarioan zerrendatuta emango duzu; horretarako, liburu bat izango duzu zure eta Berroren Maiestatearen aipatutako Ofizialen izenekin sinatuta egon beharko dena. Inbentarioa osatzerakoan generoaren arabera zerrendatuko dituzu gauza guztiak".

Dokumentuak Mexikoko hirian Ortuño de Ibarra, Faktore eta ikuskariak erositako "merkantzia eta erreskate guztiei" buruzko argibideekin jarraitzen du, guztia idatzita ematen da "eta guztiaren arduradun izango zara inbentarioaren bitartez".