Mendizaletasuna. Mendi-ibilaldiari dagokionez, Euskal Pirinioak bitan bana daitezke: Goi Mendialdea (Belagua - Zuberoa) eta Erdi-mendia. Kantauriko kostatik Hiru Erregeen Mahaira eta Biarnoko Laskungo zirkura, mendizaleak ez du etenik gabeko katerik aurkitzen, urek modu apetatsu samarrean banatzen duten mendi- eta muino-labirintoak baizik.
Pirineistak kontuan hartu behar ditu, halaber, lainoaren berariazko fenomenoa, oso arriskutsua, batez ere ekialdeko eremu karstikoan, urik eta aterperik eza, edota eragin Atlantikoaren eta Mediterraneoaren arteko lehiak eragindako gorabehera termiko handiek sortzen dituzten ustekabeko ekaitzak. Landaredia oparoak, klima epeltzen duen itsasoa hurbil egotearen ondorioz sortua, norabide okerrak hartzea eta galtze arriskutsuak ekar ditzake. Horretarako, komeni da ongi hornituta egotea, hala nola, erroak, ekipoak, ibilbide onak eta mapak.
Randonnés Pyrénéennes et St-Girons elkarteak aterpe eta borden zerrenda berrituak argitaratu ditu. Mapei dagokienez, multzoaren ikuspegi argia eman dezake Frantziako IGN-ren 1/100.000 zenbakiak (serie berdea, 69), bi isurialdeak erreproduzitzen baititu. Firestone Hispania 1:200.000 mapak abantaila bat du: Ebroraino eta Bizkaiko ezkerralderaino, hegoaldetik, eta Adur eta Baionako arroetaraino, iparraldetik, erakusten du. Zehatzagoak dira 1:50.000 mapa frantziarrak, “beren” Pirinioak hartzen dituzte, eta Espainiako eskala berekoak, hegoaldeko isurialdearen zati bat bakarrik erakusten dutenak. Nafarroako Gobernuaren 1:10.000 eskalakoek orografia- eta toponimia-xehetasun ugari eskaintzen dituzte. Espeleologia maite dutenentzat, Euskal Pirinioek munduko lurrazpiko gune garrantzitsuenetako bat eskaintzen dute: Larrako San Martinena. Ikus.ESPEOLOGIA.
Pirinioetako mendizaletasuna berandu hasi zen Euskal Herrian, alpinismoarekin eta katearen gainerako zatien esplorazioarekin alderatuta. Azken gotorleku birjina Zuberoaren eta Nafarroaren arteko goi-mendi eremua izan zen, mende honetako 20ko hamarkadan esploratua, ordurako Kantauriko Aurre-pirinIoko gailurrak askotan iritsiak izan ondoren. Ikus. MENDIZALETASUNA