1204. urtearen amaiera aldera, Alfontso VIII.a gaixotu egin zen. Hiltzeko zorian zegoela ikusi zuenez, testamentua eman zuen 1204ko abenduaren 8an. Testamentuan promesten zuen Nafarroari itzuliko zizkiola haren erresuman okupatutako lurrak. Zehazki, Araniello Portutik Hondarribiraino, Buradongo gazteluak, San Vicente, Toro, Marañon, Alcazar, Santikurutze Kanpezu, Antoñana hiria, Atauri eta Portilla de Cortes. Era berean, promestu zuen Diego Lopez Harokoari itzuliko ziola Bizkaiko Jaurerria, jaurerri horren jabe egin baitzen bien artean 1202an izandako guduaren bitartez.
Alfontso VIII.a Gaztelakoak osasuna berreskuratu zuen, eta ez zituen okupatutako lurrak itzuli. Are gehiago, 1205eko udan, Lapurdin eta Gaskoiniako lurretan ere sartu zen.