Monarkia eta noblezia

Antso Gartzes III.a Nagusia

Zenbait pertsonaiaren tutoretzapean hasi zuen gobernua. Horien artean zeuden Urraka amona-erregina, Fernan Gonzalez Gaztelako kondearen alaba, eta Ximena Fernandez Leongoa ama-erregina, Fernan Bermudez Ceakoaren eta Elvira Diaz Saldañakoaren alaba. Bi emakume horiek erregeorde izan ziren Antso adin txikikoa zen artean. Beste alde batetik, tutore gisa ageri ziren erregearen hurbileko beste pertsona batzuk, hala nola, Aragoiko, Naiarako eta Iruñeko apezpikuak, Belasko, Gartzia eta Ximeno, hurrenez hurren, eta gorteko beste pertsona batzuk, adibidez, botellerra eta erreginaren maiordomoa.

1006. urtean, Abd al-Malikek, Almanzorren semeak, Iruñeko erresumaren kontrako espedizio bat zuzendu zuen, Ribagorzarantz zehazki, eta Sobrarbe inbaditu zuen. Alabaina, haren agintaldian zehar gauzatutako kanpainetan, Iruñea ez zen inoiz zuzeneko helburu izan. Urte horretan bertan, leondarrak Abd al-Maliken kontra borrokatu zuten, eta bai leondarrak, bai iruindarrak garaituak izan ziren Cluniako batailan. Artean, Iruñeko armadaren aitzineko taldeek Gallego ibaiaren ertzetako lur batzuk konkistatu zituzten, Ebrorantz, eta Bardeaz jabetu ziren.

1008an hil zen Abd al-Malik. Haren anaia Abd al-Rahman izan zen ondorengo gobernuan; Almanzorrek Antso Abarkaren alaba batekin, islamera bihurtutakoan Abda izena hartu zuenarekin, izandako semea zen. Abd al-Rahman ("Sanchuelo" deitzen zioten aitonagatik), era berean, Hisham II.a kalifaren ordeko izan zen; Al-Hakam con Subhek ustez jatorri baskoia zuen ohelagun batekin izandako semea zen Hisham II.a. Denbora gutxira, Antso txikia erail egin zuten, eta kalifaldia garai nahasi batean sartu zen, egonkortasun politikorik gabeko aldi batean. Hori horrela, lurralde musulmanak estatu txikitan banatu ziren, gainerako estatu kristauekiko eta musulmanekiko autonomia mantentzeko xedez. Errege kristauen laguntza militarra behar zuten estatu horiek, eta zergak edo pariak ordaintzen zituzten laguntza horregatik.