Jabetza eta merkaturatzea. Abeltzaintza historiko edo tradizional horren egoera osatzeko, bi alderdi baino ez dira landu behar: aziendaren jabetza eta lortutako produktuen merkaturatzea. Orokorrean, baserrian artaldeen jabetza eta kudeaketa pribatua zen. Hala ere, salbuespen bat dago: Zuberoa. Entitate historiko horretan, hainbat baserritako ardiak biltzen ohitu zen, mendiko larreetara eramateko, artzainek antolatutako txanden arabera zaintzen baitzituzten. Ohitura horrek gaur egun arte iraun du, eta ardi-aziendaren kontserbazioa erraztu du, bizi-baldintza errazagoekin. Mediterraneo inguruan, Kontzejuko artaldeez eta maioralaren azpian elkartzen ziren bizilagun batzuez gain, bazegoen artaldeak biltzeko ohitura, Urbasa eta Andiako udako larreetara eramateko. Azienda buruak biltzen dituzten sistema horien ugaritasunaren arrazoia da lurzati handiek laborantzan jartzeko behar duten dedikazioa. Horrenbestez, dedikazio esklusibo hori agertzen da. Ak jasotzen duen bezala. Floristanen, abelburuen bilerek izen desberdinak dituzte Erriberan: "muina", behor azienda edo laborea bada; behorrak, behorrak; ahuntzak, ahuntzak; eta berrogeita hamar buru, ahuntzak edo ardiak izan. Abeltzaintzako produktuen ohiko komertzializazioa apala zen, gaur egungo bolumenarekin alderatuta. Ez dugu ahaztu behar esplotazio bakoitzak sistema autarkikoa zuela batez ere landa-eremuan. XIX. mendearen bigarren erdian baino ez da nabaritzen produktu-eskaera hori, sinatutako aldaketak sortzeko. Produktuak, bestalde, oso gutxitan merkaturatzen ziren freskoan XIX. mendearen bukaera arte. Ahuntz-esnea edo ardi-esnea gazta edo mami gisa jaten zen, eta behi-esnea, aldez aurretik, gurin gisa egiten zen. Gurin hori oraindik ere ohikoa zen gure mendearen hasieran hiriguneetatik urrun zeuden baserrietan. Zirkuitu arruntak izan ziren gure geografia osoan zehar eta, oro har, bidegurutzeetan kokatutako azoka eta merkatuak. Garrantzitsuenak Agurain, Gernika, Durango, Altsasu, Tutera, Lizarra, Zangoza, Elizondo, Tolosa, Ordiziako Villafranca, Zumarraga, Gasteiz, Mauleón, Espelette, Irurzun eta Porteko St. Jean Pied-ekoak dira. Horietako batzuk oraindik ere martxan daude, nahiz eta transakzio komertzial nagusiak gure herritik kanpo egiten diren. Hiri-barrutietatik kanpo ere egon ziren azokak, mendian bertan eta mesten bileretan. Horrelakoa zen Aralar, Errege Bardea, Urbasa..., gaur egun desagertu egin baitira.