Haranak. Ibaiek, oro har, aipatutako mendilerroekiko perpendikularrean, haran batzuk osatzen dituzte: laburrak eta azkarrak iparraldetik, itsasorantz edo luzeak hegoaldetik, lehenik estuak, gero zabalak eta azkenik lautadetan erabat irekiak. Itsas haranak eta barrualdekoak, banan-banan eta goialdean, bat datoz mendi-lerroaren gailurretan etzanda. Somorrostroko haranak mendebaldetik eta Saizon eta Ezkatarrek ekialdetik, ia urte osoan zehar irekitako pasabide errazez komunikatutako bi serieak ixten dituzte, elurrak blokeatzen dituen egun gutxi batzuk izan ezik. Ibarrak, entitate historiko-politiko gisa, Erribera hasten den lekuan gelditzen dira. Batzuek garrantzi handia hartu dute bertako euskal historian, eta, gainera, bertako paisaia fisikoa oso interesgarria da: Aiara, Arratia, Baztan, Baigorri, Aezkoa, Zaraitzu, Erronkari, Berrueza...