Eskolak

Azitain eta Isasi, bi zentro lasaliatar herri berean. Eibar

Lehenengo atalean dagoeneko aipatu dugu non zegoen Azitain ikastetxea, Eibarreko aldirietan eta haraino iristeko garraioak erabili behar zituzten. Gertakizun honek eta Eibarreko kokapenak, hau da, Bilbo eta Donostiaren artean, Azitainek bisitak jaso ez zuen arrazoiak izan ziren, baina honek ez du esan nahi bisitak existitu ez zirenik, bere jatorrietatik beste Komunitateetako Anaiak hurbildu baitziren. Hain zuzen, 1958an, Felipe Ruiz jauna, Irakaskuntza Ikuskatzailea, Azitaineraino joan zen eta hurrengo urtean Gobernadore Zibila izan zen bisitaria. Honek aukera aprobetxatu zuen Ministerioaren iritzia eramateko Batxiler Laborala Zuzendaritza Nagusiari, Azitain gaizki ikusita zegoelako, batez ere, Armagintza Eskolak. Gobernadore Zibilak Azitain ikastetxea defendatzen zuen eta horrela zioen:

"ideia nahasketa handi bat dago partikularrari buruz. Zaila da borrokatzea erakunde honen aurka, herrian oso sustraitua dagoelako. Ordea, izugarrizko zeregina egin behar da erakunde horretan egiten duenagatik eta egiten ez duenagatik, oso zuzena ez dena behintzat morala eta ikuspuntu ideologikotik".

Momentu hartan Gobernadore Zibila Ministerioaren ordezkaria zen eta iritzi honekin, Anaiek defendatzen zutena, berak ere defendatzen zuen. 1961eko "Historikoan" Anaiek argi uzten zuten beraien iritzia:

"Elizaren arerioen aurka lan egitea eta Elizaren printzipioak defendatzea ohore bat da guretzat. Guk apostolutza eta ekintza hezitzailearen alde gaude eta arreta handia jartzen dugu Erlijioa irakasten dugunean guri apostolutza eukaristikoa gustatzen zaigulako".

Gatazka hau 1964ean behin betiko seguru geratu zen, Batxiler Laboralak oniritzia lortu zuenean.

Ikusten dugun bezala, Anaien zereginak ez ziren errazak izan, baina haiek arazo horietaz ohartu ziren. Ordea, Anaia gazteen artean egonezina sortu zuten eta "ezegonkortasuna, izaeraren erreakzioak, baliabide pertsonalen eta errealen gabezia leku guztietara iristeko" Anaia gazteentzat arazo bihurtzen ziren. Laburbilduz, egonezina guzti hauei irtenbide bat emateko, Anaiek lehentasunak ezartzen zituzten eta ondorengoak dira: "Jauna beti kontuan izatea; Davidek borrokatu zuen bezala, "in nomine domine" borrokatzea; Bizitzaren Antolakuntza eta Zorroztasuna eta Munduaren Apartamendua garatzea".

Aipatu dugun bezala, Azitaingo Anaiek bisita gutxi zituzten bere kokapena txarra zela eta, baina La Salleko arduradunek bisitak egin zituzten, esate baterako, Lasaliana Federazio Espainiarren Presidentea eta Nazio Aholkularia 1981ean eta Orokor Aholkulariak 1978an, 1982an eta 1983an. Bisita hauek ez ziren bakarrak izan, 1992an Eusko Jaurlaritzatik ere joan baitziren. Kasu batzuetan harreman hauek estutu egin ziren eta bazkariak edo afariak antolatzen zituzten. Hauetan bi zentroetako irakasleek, Azitaingoak eta Isasikoak, parte hartzen zuten, Anaiak barne. Ekitaldi hauei lotuta Anaiek ere bere iritzia ematen zuten "nahiz eta eguneroko harremanak zailak bihurtzen dira, bilera hauek epe luzerako oso ondo datozkigu".

Azitain eta Isasiko "Historikoetan" oso gutxi aipatzen dute autoritate zibil eta elizako harremanei buruz, beraz, beste zentro batzuk ez bezala, hauek onak izango ziren. Izan ere, ezin da ahaztu 60. hamarkadaren hasieran gertatu zena, noiz Udalaren, Irakaskuntzaren Propultsatzaile Elkartearen eta Anaien artean izugarrizko gatazka sortu zuten Bigarren Hezkuntza eta Batxiler Laboralari buruz hitz egin zutenean. Hala ere, 1977an irizpideren bat irakur daiteke "zibil eta elizaren autoritatearekin harremanak txikiagotzen dira ezertara". Berriz, hogei urte beranduago irizpidea baikorra zen. "elizaren hierarkiarekin harremanak oso atseginak dira; are eta gehiago, Parrokoak eta Komunitatearenek elkarrekin bazkaldu zuten eta bazkalondoa asko luzatu zen". Baina laurogeita hamargarren hamarkadan Artzapez bat Eibarretik agertu zen eta giro atsegin hura kutsatu zuen "zeregin honetarako aukeratu zuten eta zentralizaziorako joera nabarmena erakusten zuen".