Buenos Airesen 1806ko ingelesen inbasioaren aurkako defentsa, ospe sozial eta moral handiko gizon batek zuzendu zuen, miliziako alfereza, Kontsulatuko priorea eta Buenos Airesko Kabildoko lehen botoko alkatea zen Martin Altzaga eta Olabarria "bizkaitarra", enpresa arriskutsuaren gastu guztiei aurre egiten ziena. Abizen euskaratuek modu ukaezinean adierazten dute Altzaga alkatearekin zeuden kontseilarien jatorria: Pedro Miguel Antzoategi eta Miguel Ezkiaga; baita Vicente Anastasio Etxeberria, Liniersen aholkularia ere. Bien bitartean, Juan Martin Pueyrredon kreoleak, baina euskaldun baten semeak, bere kontura, gizon talde bat bildu zuen, baina Perdrielen garaitu zuten. Montevideotik zetozen Linierseko indarrek eta Buenos Airesen borrokatzen zuten Altzagakoek hiria birkonkistatu zuten abuztuaren 12an. Baina ingelesak berrantolatzen ari ziren, eta haien erasoak hurrengo urteko uztailaren 5eko guduak eragingo zituen.Eduardo Urkitza historialari argentinarrak, Argentinako Historiaren Akademiako euskaltzain numerarioak, 1957ko uztailaren 2an Transradio Internacional delakoan esandako hitzek zehatz-mehatz adierazten dute borroka gogoangarri hauetako euskal jarduna. Labur adierazita: Berehala, euskaldunek asturiarrekin bat egin zuten eta Kantabria batailoia osatu zuten, komandante bezala Prudentzio Murgiondo bizkaitarra aukeratuz. Buenos Airesentzat arriskurik handiena dagoen unean, "bere garrantzi guztiarekin sortu zen, eta hiria salbatzeko gizon probidentzial gisa agertzen da, eta, horrekin batera, erregeordetza, Martin Altzaga bizkaitarra". Altzagak defentsa-plana ezarri du hiriaren erdigunea gotortuz. Armak banatzen dira, kanoiak erabiltzen dira, etxe bakoitza gotorleku menderaezin bihurtzen da. Hilaren 5eko goizeko zazpietan borroka orokortu egin da. Kantabriako batailoiak erantzukizun postuak betetzen ditu. Manuel Arrizabalagak San Migel kaleko 150 ingelesen errendizioan eta harrapaketan jardun zuen nabarmen. El Correo egunkarian, "bizkaieraren" bigarren konpainiak ingelesak baztertzen ditu. Santo Domingo elizaren defentsan Jose Santos Irigoien kapitaina hil zen.
"Euskaldunek, beren egitekoetan inoiz amore ematen ez dutenek eta temakeriak direnek, Altzagak agindutako kanoikada egoki baten ondoren, beste gudaroste egonkor eta milizia-batailoi batzuekin batera eraso bortitz bat daramate, eta bi aldeetatik galera handiekin heltzen diote bastioiari. Benita Segurola eta Goikolea andrea, euskara estilokoa — batailako bigarren komandantea —, soldaduen parean borrokatu zen; haren arreba, Eusebia Segurola Irigoien andrea — kapitaina —, eliza izendatua, komentuaren defentsan hil zen; eta Serapia Segurola Etxeberria andreak — tertzioko burkidea —, borrokatu zuen bere kristau fedearen babesean eta defentsan ".
Prudentzio Murgiondo Kantabria batailoiko komandanteak aparteko balentriak egiten ditu Santo Domingo inguruan, "eta bere ausardia eredugarriarekin euskaldunei animo handiagoa ematen die". Juan Pio Gana bizkaitarra, Arribeñoen defentsa-talde bateko burua, kanoi-bala batek suntsituta hil zen. Buenos Airesera iritsi berria den zirujau arabar bat, Jeronimo Aretxaga, arrisku handieneko lekuetan bere betebehar profesionalak betetzen ausardiaz nabarmentzen da. Hauek dira balentria gogoangarri honetan euskaldunek egin zituzten gertaerarik nabarmenenak, eta horien testigantza idatziak geratu dira. "Instituto Americano de Estudios Vascos" aldizkariaren 30. zenbakia.