Monarkia eta noblezia

Antso I.a Gartzes

Ordoño II.aren eta errege iruindarraren tropek parte hartu zuten guduan, Gaztelako lau kondeen gizonekin batera. Gaztelauek defendatu zituzten Duero ibaiaren eskuineko ertzeko hiri garrantzitsuak, eta, bereziki, San Esteban Gormazekoa, Osma eta Clunia. Iruindarren aurreko taldeak Soriako mendietan zeuden, Duero ibaitik gertu. Ibai hori kristauen eta musulmanen arteko muga zen; erresuma kristauak ibai horren eskuineko aldean zeuden, eta, ezkerreko aldea, berriz, Kordobako emirerriaren mende zegoen.

Arib ibn Saad kronikari musulmanaren arabera, Abd al-Rahman III.ak Gormazeko San Estebaneko, Osmako eta Cluniako gazteluak hartu zituen lehenik, eta uztailaren 25ean Tuterara eraman zuen armada, Antso erregearen mehatxupean baitzegoen hiri hori. Behin Tuteran zegoela, Mohammed ben Lupo hiriko gobernadoreak harengana jo zuen, eta emirrak Carcar erasotzeko agindua eman zion, Iruñeko erregeak herri hori hartu baitzuen lehentxeago. Carcarreko gaztelua defendatzen zuten gizonek ihes egin zuten hura iristean, eta musulmanen esku geratu zen. Abd al-Rahman Calahorrako beste gaztelu batera zuzendu zen, hura ere Antsok birpopulatu eta gotortu baitzuen. Hura zen erregearen ohiko bizilekua, baina gaztelua hutsik aurkitu zuen, Antso bezperan irten baitzen bertatik hurbileko jendearekin. Emirrak Ebro gurutzatu eta baskoien kontra borroka egin zuen. Armada musulmanak alde handiz garaitu zituen, baina horietako batzuk lortu zuten bizirautea, eta inguruko gaztelu batean babesa topatu zuten, Muyas izenekoan (Muez: Valdejunkera).Musulmanek gotorleku horretan setiatu zituzten amore eman zuten arte. Emirraren kanpamendura eraman zituzten gatibuak, eta burua moztu zieten Abd al-Rahmanen aurrean.

Toki horretan lau egun eman ostean, emirra beste gaztelu batera abiatu zen, Antsok berak Viguerako jendearengandik babesteko gotortutako gaztelura alegia. Hutsik zegoen, eta hura suntsitzeko agindua eman zuen. Era berean, inguruko biztanleei agindu zien mila anerdi gari eraman zitzatela Viguerara. Ez zen handik mugitu bere agindua bete zuten arte, eta ikusi arte kristauen kontura behar hainbat hornidura zegoela gazteluko soldadu-taldearentzat. Gauza bera egin zuen bidean aurkitu zituen gaztelu guztiekin. Kristauek erabil zitzaketen dorre edo gotorleku guztiak eraisteko agindua eman zuen, tropelek ale eta gariak metatu zituzten horniketarako, eta su eman zieten uztei eta soroei. Gertakizun horretan, gatibu eraman zituzten Kordobara Salamancako apezpikua, Dulcidio, eta Tuyko apezpikua, Hermogio.