Etxe gehienetan lore-garizko ogia egiten zuten (bi aldiz galbahetuta) bi kilo inguruko otanetan. Gainera, izan dira zekale-ogiak, baita ere eskasiagatik patatarekin nahastuta egiten zirenak, gerra-garaian, eta ogi beltza, bere koloreagatik horrela esaten zitzaiona, galbahetu gabeko irinarekin egiten zena.
Aste osorako ogia egin ohi zuten, baina hori ere lanaren arabera izaten zen. Udan batzuetan 15 egunerako ogia egiten zen, ez baitzegoen denborarik astero ogia egiteko. Kontatu digutenez, "garai hartan 15 egunetan baino gehiago gogortzen da orain egun batetik bestera".
Ogi biguna jatea luxua zen, oso goxoa zegoen eta ez zuen luzaroan irauten, hortik dator "ogi erre berri, etxe galgarri" atsotitgariza.
Horrela zioen Estevan de Garibayk bere errefrauen bilduman 1592. urtean: "Ogui erravería, echagtalçaigarria". Izan ere, familia ugaria zen etxeetan ogi asko jaten baitzen erre berria zenean.
Etxeetako labeak batzuetan atikoan eraikitzen zituzten, beheko solairuan beste batzuetan, eta baita sukaldean edo sukalondoan ere. Borobilak izaten ziren, laranja erdiaren forma zuten, buztinarekin edo igeltsuarekin itsatsitako adreilu mardulez eginak. Labearen kanpoaldea teila-puskak zituen buztinarekin estalita egoten zen, beroa ondo gordetzeko. Lau harlanduk osatzen zuten ahoa, oinarria arra bete kanpora irtenda izaten zuena.
Etxe batzuetan tximinia bakarra izaten zuten sukaldeak eta labeak. Labearen ahoa tximiniaren erdialdean egon ohi zen.
Ganbaran zeuden labeek ez zuten tximiniarik, eta kea teilatutik ateratzen zen. Halakoetan agerikoa izaten zen etxe hartan ogia egiten ari zirela.
Herrietan baziren laberik ez zuten etxeak ere, eta kasu horietan bizilagunak auzo-labera joaten ziren.
Normalean, familiak txandaka arduratzen ziren auzo-labeaz, aste bakoitzean batek pizten zuen, hori baitzen lanik neketsuena eta garestiena, egur asko behar izaten zelako tenperatura egokia lortzeko. Horrela, familia batek goizez erabiltzen zuen eta beste batek arratsaldez. Egosten zuen lehenak eramaten zuen ogirik txarrena, labea oraindik epel izaten zelako. Eskura zuten egurra izaten zen erregaia. Trebiñon, esaterako, ipuru-adarrak erabili ohi zituzten.
Ogiak ez zuen bereizgarririk izaten, labera joan eta ogia egiten zuenak berarekin eramaten baitzuen amaitzean, eta horrela ez zegoen batenak eta besteenak nahasteko arriskurik. Baina labekada bakarrean familia baten baino gehiagoren ogiak egosten zirenean etxe bakoitzaren zigilua jartzen zioten ogiari egosi ondoren bereizteko. Zigiluak egurrezkoak izan ohi ziren, inizialekin, eta ia denek gurutzea izaten zuten, babes-ikur.
Jende guztiak ez zuen ogi berdina egiten. Emakume batzuei hobea ateratzen zitzaien. Birfintzeko, lokal berean egurrezko arrabola egoten zen masa zapaltzeko.
Oso ohikoa zen labekada aprobetxatzea haurrentzako opiltxoak egiteko. Barruan txorizoa edo sagarra jartzen zuten, eta Araban "palomica" esaten zitzaien.
Txerri-hilketa garaian opilak egiten zituzten txintxorritekin, eta haurrentzako, berriz, erdian arrautza zuten opiltxoak. Pazkotan, etxe batzuetan, txorizoa eta arrautza zituen ogia oparitzen zieten amabitxiek euren besoetakoei.
Alea herriko errotan ehotzen zuten. Behorrarekin edo astoarekin eramaten zen karga bat edo anega eta erdi ehotzen zuten. Gero etxera eraman eta azpilean (tapadun kutxa handia) galbahetzen zuten. Horretarako, azpilari bi listoi paralelo jartzen zizkioten eta horien gainean alanbrezko sare oso fina zuen galbahea ipintzen zuten. Galbahea mugituz irina azpilean pilatuz joaten zen.
Lan hori amaitu ondoren irina batu eta erdian zuloa egiten zuten. Aurretik kobrezko galdara batean ura berotzen zuten gatz eskukada bat gehituta. Emakumeek gutxi gorabehera kalkulatzen zuten zenbat gatz behar zen. Beheko suaren ordez "ekonomikak" erabiltzen hasi zirenean ura lapikoetan berotzen zuten edo sukaldeko depositutik ateratzen zuten.
Ur apur bat legamia urtzeko gordetzen zuten. Legamia aurreko labekadako masa zatia izaten zen, katilu batean gordetzen zutena, arpillera bustiarekin edo aza-orriarekin estalita. Azken urteetan garagar-legamia dendan erosten zuten. Pakete lauki batzuk ziren, kilo laurdenekoak gutxi gorabehera. Legami horrekin masa hobeto harrotzen zela esan ziguten, eta gainera erosoagoa zen hura erabiltzea.
Ur berotan desegindako legamia azpilean zegoen irinarekin nahasten zuten eta jarraian ur gehiago eransten zioten, guztia ondo nahastu eta bi eskuekin oratzen joateko.
Masa ondo landu ondoren mantarekin estaltzen zuten, legamiatu eta harro zedin. Hotz egiten zuen sasoian suontzia jartzen zuten azpilaren azpian, hoztuz gero masa hondatu egiten baitzen.
Masak ordu betetik ordubete eta erdira ematen zuen harrotzen, kantitatearen eta legamiaren kalitatearen arabera.
Masa harrotu ondoren zatitu eta arrabolarekin lantzen zen. Etxe batzuetan balantzan pisatzen zituzten zatiak, otana guztiek pisu berbera izan zezaten.
Gero masa horri forma ematen zitzaion, borobila normalean, eta ganibetarekin lau ebaki egiten zizkioten ertzean. Erdian sardexkarekin edo atzamarrez marka egiten zioten, eta herri batzuetan etxeko zigilua jartzen zioten, batez ere auzo-labeak erabiltzen zituztenek, batzuen eta besteen ogiak ez nahasteko.
Jarraian, irineztatutako mahaiaren gainean jartzen zituzten ogiak eta mantarekin estaltzen zituzten, harrotzen jarraitzeko. Bitartean labea berotzen zuten, tenperatura egokia izan zezan. Tenperatura hori lortuta, egurra agortuta, labea garbitzen zuten, errautsa eta brasa guztiak kenduz. Horretarako makil luzea erabiltzen zuten, muturrean ilargi erdiaren formadun txapa zuena. Ondoren, muturrean landare-sorta edo zaku bustia lotuta izaten zuen makilarekin burutzen zuten garbiketa-lana. Gero, egurrezko edo metalezko pala laua erabiliz sartzen zuten masa labean. Lehenengo pieza handiak sartzen zituzten, eta gero txikiak. Azken horiek azkarrago egosten zirenez ate ondoan jartzen zituzten. Labea bete ondoren ahoa ixten zuten.
Ogi handiek ordubete edo gehiago behar zuten egosteko, eta txikiek, berriz, 15 bat minutu.
Ogia egosita zegoenean txapa finezko pala borobilarekin ateratzen zuten, azpitik hartuta, azala apurtu gabe.
Ogiak berriro ere mahai gainean utzi eta estali egiten zituzten, berregosi zitezen.
Emakumeek egin ohi zuten ogia normalean, izan ere, bikainak baitziren masa egoki landu eta labea puntuan noiz zegoen antzemateko (kolore zurixkarekin). Horretan kontu handia izan behar zuten, bestela masa kanpotik erre eta barrutik gordin gelditzeko arriskua baitzegoen.
Ale karga batekin hamalau edo hamabost ogi egiten zituzten, haurrentzako opiltxo batzuk eta bizpahiru opil. Azken horiek egunean bertan jaten zituzten, eta bat gorde egiten zuten igandean elizan eskaintzeko (arimen ogia).