Monarkia eta noblezia

Petri Santxez I.a

1098. eta 1099. urteen inguruan, Huescako muga borrokaldien eszenatokia zen eta konkista Barbastro aldera bideratu zen. Bien bitartean, Nafarroako Erribera aldean, Tutera ondo babestutako herri iruindarrez inguratuta zegoen. Hauek ziren leku horiek: Funes, Faltzes, Azkoien, Arlas, Uxue, Arrada eta Arguedas. 1098. urtean, Petri I.ak postu militarra finkatu zuen Milagroko talaian Tutera zaintzeko eta hiriaren inguruan "Pueyo de Sancho" delako beste gotorlekua eraiki zuen. Funesko harana eremu gatazkatsua zen, Tuterarekin zuen hurbiltasunagatik batik bat, eta bertako arriskua areagotu egin zen hiria indartzen zihoan heinean. Bardeetako basamortu-eremuan, Martzillako bizilagunek zaintzako dorrea eraiki zuten. Defentsa-lerroa Caparrosoko eta Santakarako -bi leku horiei foruak eman zizkien erregeak 1102. urtean- biztanleriaren hazkundearekin osatu zen.