Zuhaitzak gurtzea (dentolatria) ohikoa izan da Europako baso-zonetan eta bereziki Euskal Herrian, bertan basoarekin lotutako sinesmen eta erritu batzuk oraindik ere irauten dutelarik. Hortik sortzen da zuhaitz sakratua -"santua" edo "monumentala" izenez ere ezaguna- sinbolo politiko-erlijioso moduan.
Mendebaldeko Pirinioetan zuhaitz sakratuak egoteak zerikusia du baso ugari egotearekin eta horiek tokiko ekonomian duten garrantziarekin. Landare horiek erabilera eta kontsumorako ondasunak dira -eta, hortaz, saleros daitezke-, eta horien balio mistikoak zerikusia du Pirinioetako herrietako komunikazio-sistema tradizionalarekin, zuhaitzek eta basoek beti izan baitute goi mailako kultura-status bat. Beste modu batera esanda, basoak orokorrena eta zuhaitzak bereziki ez dira soilik baliabide ekonomikoak edo ohiko erabilerarako ondasunak, baizik eta "pentsatzeko onak" dira -Levi Strauss parafraseatuz- . Horixe da gaiarekin lotutako sinesmenei, errituei, ohiturei, objektuei eta toki sakratuei eman diezaiekegun zentzua.