Kazetariak

Uriarte, José Rufo de

1867ko abuztuaren 27an Bermeon jaiotako kazetari, editore eta idazlea. Faustino de Uriarte herriko semearen eta Busturiako Paula de Inchaustiren semea. 1932ko azaroaren 27an hil zen.

1889an Argentinara joan zen amarekin batera, zazpi anaia hil egin baitziren.

1893an Francisco Grandmontagne-rekin batera La Vasconia aldizkari euskaldun-argentinarra sortu zuen, gerora, 1903an euskal grafiaz izendatu zutena (La Baskonia). Bertako zuzendaritzan lan egin zuen 1932an hil zen arte. Aldizkari hori 1943ra arte argitaratu zen eta Argentinako eta Amerikako beste herrialde batzuetako euskal kolektiboarentzat erreferente garrantzitsuenetako bat izan zen. Grandmontagnek, Luis Jaizquibel izengoitia, bere deitura edo inizialak erabiliz berrehun biografia baino gehiago argitaratu zituen euskaldunen inguruan; horrez gain, hainbat ipuin eta eleberri ere argitaratu zituen, 1901ean Uriarterekin zituen ezadostasunak zirela medio aldizkaria utzi zuen arte. Zuzendarikide kargu hori Luis de Lizarralde medikuak hartu zuen 1903. urte amaieran.

La Baskonia aldizkarian hainbat idazle entzutetsuk argitaratu zituzten lanak, esate baterako, Florencio de Basaldua, Arturo Campion, Pio Baroja, Miguel de Unamuno, Tomas de Otaegui, Carmelo Echegaray, Aita Donostia, Ramiro y Maria de Maeztu edo Ruben Dariok; zerrenda hori asko luza daiteke. Aldizkari horren orrialdeak euskal artelanen edo kultura unibertsaleko lanen erreprodukzioz hornitu ziren, beste askoren artean, Victoriano Iraola, Txiki, Pepe Arrue, Cabanas edo Oteiza aipatu behar dira bertako karikatura-egileen artean.

Euskal kulturaren adierazpen oro zabaldu ziren aldizkariaren bidez: hizkuntza, pintura, eskultura, musika, politika, gizarte gaiak eta umorea beste gai askoren artean.