Kontzeptua

Upeltegiak. Arkitektura

Beste edariekin gertatzen den bezala, besteak beste, garagardoa edota pattarra, ardoaren ekoizpena eta biltegiratzea gizakiaren garapenean funtsezko elementua izan da eta horren inguruko berriak historiaurrean bertan aurkitu ditugu. Hala ere, lehenengo garai historikoetan ardoaren ekoizpena gehienbat kontsumo pribatuarekin lotuta aurkituko dugu eta ondorioz etxe bertan garatzen zen prozesua izaten zen.

Baina prozesu horretan zenbait baldintza ezinbesteko diren neurrian -klima, lurra, aireztapena, hezetasuna, argia-, hainbat ezaugarri arkitektonikoek baldintzatzen zuten ardoaren ekoizpena eta biltegiratzea. Horrela, Aitzin Aroan zehar eta hainbat zibilizaziotan -bereziki Grezian eta Erroman-, ardoa egiteko prozesua lur azpian eratutako espazioetan garatzen zuten, edota mendietako haitzuloetan, zenbait ezaugarri geologikoak betez gero alegia.

Erromatarren garaian eremu ekonomikoak Italia gainditu zuen eta aldi berean egitura ekonomikoa aldatu egin zen. Horren ondorioz, etxeko nekazaritza eta artisautzako enpresa familiarren ordez labore bakarreko latifundioak, estatu enpresak eta salgai solteak egiteko manufaktura pribatuak azalduko dira. Horrekin batera hainbat fabrika eraiki ziren. Ardogintzan horrelakorik gertatu zenaren berririk ez dugu eta ondorioz suposa dezakegu ardoaren ekoizpenak etxearen eremuarekin loturak mantenduz jarraitu zuela. Dena den villa handietan -landa eremuetako etxeetan- eraikinen bat ekoizpenari eta biltegiratzeari bereziki eskaini zitzaion.