Kontzeptua

Merkatuak. Arkitektura

Aro Garaikidearen hasierarekin baldintzak aldatzen diren neurrian -biztanleriaren kopurua handitu egiten da eta neurri berean hirien tamaina ere-, tipologia berrien beharra sortuko da -ospitaleak, ikastetxeak, geltokiak-. Testuinguru berri honetan industria iraultzarekin harreman estua duena, merkatuaren beharra ere birsortuko da. Eta hasierako merkatu hauek orokorrak izango badira ere biltegiratze, bulegoak eta salmenta guneak elkarrekin bilduz eraikin bakarrean, denbora aurrera egin ahala, espezializazio prozesu bat gertatuko da eta batez ere hiri handietan ekoizpena eta ondasunaren arabera merkatu mota desberdinak sortuko dira. Horrela biltegiratzea, banaketa eta salmentarako merkatuak bereizi beharko dira, tipologia berean azpitipologiak sortuz.

Hala ere, orokorrean, merkatu hauen ezaugarriak bat egiten dute garaiko arkitektura garaikidearekin non lehentasuna funtzionaltasunak du eta horretarako material berrien erabilpena -burdina, beira, hormigoia- ezinbestekoa izango da beraien bitartez beharrezkoak ziren espazio handiak, zabalak eta askeak lortuko baitira. Hala ere, beraien antolamendua ez dute alde handirik Trajanoren merkatuaren funtzionamendua eta espazioaren egokitzapenarekin konparatzen baditugu, garai honetako merkatuak espazio estali zabal baten inguruan antolatzen baitira ere saltokiak barne espaziora edo alboetako kaletara begira ipiniz.

Garaiaren arabera eraikin hauek zenbait estilo arkitektonikoen eragina ere jasoko badute ere -eklektizismoa, modernismoa edota art déco deitutakoa-, beti formek funtzioari jarraituko diete. Salbuespena saltoki handietan gertatuko da, baina eraikin horiek beste tipologia bezala kontsidera ditzakegu, XX. mendearen hasieran erostetxe handiekin hasten dena eta XXI. mendearen hasieran egungo merkataritza gunetan jarraipena du.