Kontzeptua

Euskal literaturaren kritika gay eta lesbiarra

Narratiban bezala, poesian ere Itxaro Bordarena da poesia lesbiar euskaldunari egindako ekarpen garrantzitsuena, lehen poema-liburutik hasita (Bizitza nola badoan, 1984). Ibai Atutxak dioenez, Bordak bere poesian mugako identitate lesbiar hibridoa sortzen du, askotariko erreferentzia kulturalak uztartuz eta bazterreko euskalkiak baliatuz. Gorputzari buruz mintzo den ahots poetiko sentsuala da Bordarena, gutasun lesbikoa sortzen duena, ahizpatasun kontzeptuaren inguruan (Atutxa, 2010).

Gay poesiari dagokionez, tradizioa euskarara ekartzeko ahaleginak egin dira azken urteetan: Rikardo Arregi Diaz de Herediak hainbat poeta gay europarren poesia itzuli du Volgako Batelariak aldizkari elektronikoan; era berean, Angel Errok Grezia klasikotik gaur egun arteko gay poesiaren antologia prestatu eta itzuli zuen (Erro, 2010). Tradizio klasikoa iturri garrantzitsua izan da, halaber, euskarazko gay poesia idatzi dutenen artean, Rikardo Arregi Diaz de Herediaren eta Angel Erroren poesian, esaterako. Bestetik, Juanjo Olasagarreren lehen poema liburuak desio homosexualaren gaineko bilaketa zuen oinarri (Gaupasak, 1991); Bizi puskak (1996) eta Puskak biziz (2000) liburuetako poesia narratiboan, aldiz, homosexualitatearen gaineko gogoetak txertatu zituen, askotariko pertsonaien ahotsetan.