XIX. eta XX. mendeetako hezkuntzari buruzko ekarpen historiografikoak ugariak dira (baita zabalagoak ikuspegi tematiko eta metodologikotik) Erdi Aro eta Aro Modernoari buruzkoen aldean, nahiz eta azken bi mende hauetan heziketak Euskal Herrian izan duen bilakaera egoki eta zorrotz ezagutu ahal izateko sintesi-lan orokorra falta den oraindik. Sintesirako hurbilketa-ahalegina Arpalen lanean antzeman daiteke (Educación y sociedad en el País Vasco, 1982), baita Lasarenean (Sobre la enseñanza primaria en el País Vasco, 1968) edota Zalbiderenean (Euskal eskola, asmo zahar bide berri, 1990). Dena den, hezkuntzaren historiaren ikerkuntzaren zabalkunde garrantzitsua suertatu den neurrian, sintesi-lan beharrari erantzungo dion Davilak koordinatutako lan ezberdinak bilduko dituen honako ekarpena nabarmendu behar da: Enseñanza y educación en el País Vaco contemporáneo, 2003. Bertan honako eremuen inguruko ikerketak jasotzen dira: hezkuntza politika, oinarrizko irakaskuntza, bigarren irakaskuntza, haurtzaroaren babesa edota historiografia. Orokorrean esan daiteke ikerketa eremuak asko zabaldu direla, hezkuntza-politika eta erakundeen arloak protagonismo nagusia izan arren, eta berrikuntza metodologikoaren itzala geroz eta nabarmena dela.