1922an, Zaragozara joan zen bizitzera; Estornes ikasle nafar bat gehiago izan zen Aragoiko unibertsitate-barrutian, eta, berezko unibertsitaterik ez zegoenez, haietako asko hartu zituen. Gizarte tradizionalean ohitura zen bezala, Mariano eta Bernardo anaiak izeba den senide batekin eta Erronkariko emakume baten pentsiora doaz. Zaragozako Goi Mailako Merkataritza Eskolak erabateko aldaketa dakar: ikasketa arautuak, lagunak, ikasle mistoak. 1924an Izabako denda saldu eta Aragoiko hiriburuan erdiguneko beste bat erosi ostean, Izabako gainerako familia iritsi da, eta horrek handitu egin du taldea.
Zuzeneko apunteak hartzen hasi den bere jaioterriko "basontzia"ren inguruko jakin-minak jota, bere eskuetan erortzen dira lehen euskarazko hiztegi eta gramatikak, zeinetan, nahasmendu handiz, nahastu egiten den. Ikasi hizkuntza. Era berean, Nafarroako klasikoak - Moret, Campion, Iturralde, Oloriz, Navarro Villoslada, Sagaseta, Yanguas - ezagutzen eta artxiboetan dokumentuak bilatzen hasi zen.
Erronkari ibarraren inguruan bere lehen saio historiografikoak hasi zituen, bai bere opor isebetan, bai hiriburuan. Bere ikerketen ondorioz, 1927an, 20 urterekin, bere lehen liburua argitaratu zuen, Erronkari, autofinantzatua, bere jaioterriari buruzko lehen monografia erabilia, erosle arrakasta handia bilatzera deitua. Enrique Guzmán-en metodo takigrafikoaren euskarazko aplikazioa den Euskal-Idazlasterra argitalpena du zorroan.
Urte horretan bertan, Zaragozako Centro Vasco-Navarron ezagutu zuen Eusko Ikaskuntzako bazkide-ikasle gisa izena eman zuen. Urte horietan, Nafarroako elementu nazionalistak tratatzen hasi zen, eta Iruñeko "Eusko-Etxea" bisitatzen, 1910ean sortua. Han, lagun onak egin zituen Ramon Goñi zentroko idazkariarekin, Aranzadikoekin, Urmenetakoekin, Cunchillosekin eta Esparzarekin, besteak beste. Lagun horietako batek, Angel Irigarayk, Campion zaharra ezagutzeko eta bisitatzeko aukera ematen dio, Iruñeko bere etxean. Bere ideiak, ordea, foruzaleak baino ez dira, Gamazadak mugitutako "nafar egitatea" gurtzen dutenak. Merkataritza-irakasle gisa lizentziatu zen 1929an, Eusko Ikaskuntzaren Udako Ikastaroetara joan zen urtean, eta bertako idazkariak, Angel Apraizek, lanpostu huts bat eskaini zion.