Kontzeptua

Albeitaria

Albeitaritzan aritzen zen profesionala.

Zaldien medikua eta ferratzailea izateaz aparte, albeitariak bere jarduera arabiar eremuko beste animalietara hedatzen du, espezializatzera helduta; horrela, Abuzacaria Jahya Abenmohamed Benehmed el Andalusik Sevillan XII. mendean argitaratu zuen "Libro de agricultura" izeneko liburuan, hauetariko batzuek (albeitariak) espezialitate bakarrean lan egiten dutela dio, odola ateratzen, markak egiten, ferratzen edo animalien gaixotasunak ulertzen. 1

Ferratzaileak ez ziren albeitarien existentzia Erdi Arotik 2 erregistratua dago, Alfontso X.a Errege Jakitunaren Zazpi Partidetan eta Don Juan Manuelen "El libro de los Estados" eta "El libro del Caballero y del Escudero" liburuetan, batzuk aipatzearren.

Erregeek eta noble handiek bakarrik izan zezaketen zaldi-medikua eta albeitaria eta, Europako beste herrialdeetan ez bezala, jeneralean izaera zibila izango zuen. Behin Errekonkista bukatuta gaztelerak albeitar hitza hartu zuen, hipiatra zaharren jardueren arduradun gisa.

Burdin-langileekin eta ferratzaileekin nahastuta hasi baziren ere, praktikari eta albeitari espainiarren ekoizpen literario espezializatuari esker beren ezagutzak perfekzionatu zituzten eta beren artista jarduera eta albeitari jarduera nahastu gabe titulatzeko aukera eman zien kultura eskuratu zuten, hurrengo mendeetan eta desagertu bitartean medikuen, zirujauen eta botikarien antzera bere garaian lanbide errespetatua zena ordezkatuz, eta, ez kasu gutxietan, Europako beste herrialdeetako mariskalak eta ferratzaileak baino askozaz maila altuagoa izanda.

1859ko otsailaren 24an onartutako Errege Aginduaren arabera, udaletxe guztiek hiltegietako ardura eta haragien ikuskapena albaitarien esku utzi behar zuten eta, hauen gabeziaren aurrean, albeitari asko haragi ikuskatzaile lanetan hasi ziren.


1 ABAD GAVIN, Miguel. Non: Introducción a la Historia de la Veterinaria Española. 1984-1985 ikasturteko irekitze-hitzaldia. 26. or. Leongo Unibertsitatea. 1984.

2 GONZALEZ PALENCIA, A. Los mozárabes de Toledo. MEDINA BLANCO, M.- aipatua ibidem.