Kontzeptua

Gipuzkoako irakasleak prestatzeko eskolak

Eskola finkatzeko eraikin asko okupatu ondotik, 1946an Ategorrietako Villa Soroa izenekoak hartu zuen eskola 1988. urtera arte. Urte hartan EHUren Gipuzkoako Campusera eraman zuten eskola. Frankismoan planetan eman ziren aldaketa guztietara egokitu zen eskola eta instituzio horri berezkoak izan zaizkion gorabeherak pasa zituen: irakasleen etengabeko aldaketa, irakaskuntza entziklopedikoa eta irteera profesional urrikoa, etab. Ikasleei dagokienez, egiaztatu ahal izan denez, frankismoan zehar eskolan 2.700 ikasle inguruk burutu zituzten ikasketak. Horietatik % 74 emakumeak ziren. Tituludunei dagokienez, nesken % 85ak lortu zuten titulua eta mutilen artean portzentaje hori % 79koa da. Aurreko garaian gertatu bezala, ikasle gehienak hiriburukoak ziren eta ondoren probintziatik etorritakoak zeuden. Haatik, ikasle nafarren portzentajea ere handi samarra zen. Azkenik, batez besteko adina halako zentroetan izaten dena baino handixeagoa izan zen. Halaber, aipagarria da ikasketak modu ez ofizialean egiten zituzten ikasleen portzentaje handia, batez ere, emakumeen kasuan. 1970-71. ikasturtetik aurrera ikasle kopurua bikoiztu egin zen, bai mutilena eta baita neskena ere. Arrazoia ikasketa-planetan eta eskolen izendapenean izandako aldaketak izan ziren, izan ere, 1970eko Hezkuntza arloko Lege Orokorrera egokitu behar ziren. Kontuan izan behar da, dena den, 1970-1974 bitartean matrikula, neurri handi batean, titulazio berrira egokitzeko premia zuten ikasleen ondorioz igo zela hainbeste. Hala, ziurrenera, ikasle horiek jadanik maisu eta maistrak ziren, titulazio zaharraren jabe zirenak.

Frankismoan zehar, era berean, Junkaleko Andre Maria izeneko beste Irakasleen Eskola bat zegoen Irunen, Eskola Kristauen Anaiek (La Salle) mantentzen zutena. Eskola hori 1948-1970 bitartean egon zen zabalik eta, hasiera batean, irakaskuntzara bideratutako irakasle erlijiosoak prestatzeko helburua bazuen ere, denborarekin ikasle asko pasa ziren, erlijiosoak nahiz sekularrak, eskolatik beren ikasketak Valladolideko Unibertsitateko ofizialekin baliozkotzeko. Horretarako, "irakasle aske" modalitatea erabiltzen zen, azterketa ofizialak egitea ahalbidetzen zuena. 1970. urteko lege-xedapenekin egoera horri ezin izan zuten mantendu.