"Erasorako erabiltzen den altzairuzko arma da. Oro har, iritzi hedatua da lehenengo baionetak Baionan asmatu zirela, eta arma horri izena eman zitzaion arrazoi horrengatik. Frantziako Midiren kronika batean hauxe irakur daiteke: 'Baionako setioan, 1523an, Ingalaterrako eta Aragoiko erregeen kontra bildu ziren, eta hiriko emakumeak harresiak defendatzeaz eta baioneta asmatzeaz arduratu ziren.'"
"Bestalde, Mendebaldeko Pirinioetan, Bayonette Redoutea izeneko jarrera dago, eta, tradizioak dioenez, leku horri horrela deitu zitzaion; izan ere, ondo zehaztuta ez dagoen garai batean, euskaldunek, gaztelaniadunen aurkako borroka batean munizioak agortu zituenean, ezin zituzten errefusatu, baizik eta labanak fusilei lotu zituzten, eta horrek arma berezi bat ekarri zuen, bereziki fabrikatua."
"Azkenik, beste iritzi bat ere bada, Madagaskarreko malayei asmakizun hori gogorarazten diena, eta holandarrak izango ziren fusilen ertzean daga bat finkatzeko ideia horietatik kopiatu zutenak, tiro egiteko erabili ondoren arma hori alferrikakoa izan ez dadin. Nola aurkitu egia baieztapen hain desberdinen artean? Hala ere, ez da zaila aldamio horiek suntsitzea. Gauza bakar batek ematen du egia: Baionako hiriak zeregin positiboa du armaren eta haren izenaren historian."
"Beste idazle batzuek azalpen burutsu bat eman dute, datu bitxi gisa ematen duguna. Haien arabera, baioneta ez zen Baionan asmatu, baina han egin zuten lehen aldiz modu berezi batean, eta han jarraitu zuen denbora luzez. Azkenik, Masica jeneralaren arabera, baioneten fabrikazioa ez litzateke Baionan 1641. urtean baino egingo, eta Gassendi 1671. urtean atzera egiten du."
"Dena etimologien bidez azaldu nahi duten beste idazle batzuek uste dute baionnete Bayonnetik datorrela, eta ez Baiona hitz espainiarretik, zorrotik, ezta Baioneta termino latindarretik ere, zorro txikitik. Bayonnete frantziar izena banet bihurtu zen eta Ulmen (Bavarian) agertu zen 1700an [H. Fischer, 1904. Schwäbisches Wörterbuch, I, 613]. Handik datoz beste deformazio dialektal batzuk, hala nola bankenet. Aleman berriaren forma Flemingetik ezagutzen da 1710ean [Vollk, t. 199]. Suediarren eta daniarren baxoneta, 1693az geroztik, aleman berriaren bidez egin zen; bayonnet ingelesa frantsesetik dator [Deutsches Etymologisches Wörterbuch Kluge].
Ikus TIMMANS, Adrien. Erref.: Duzerea: art. Baïonnette, «Dictionnaire Historique de Bayonne», p. 77; Corominas, Hiztegi Etimologikoa; Giese, W.: Euskal terminologia militarra, «Riev», XIX, or. 315; Garate, J.: Txapelak, armak eta erleak, «Bol. Amer. E. V.», 1950, or. 18."