Lizarran 1907ko azaroaren 29an jaiotako nafar nortasuna. 1993ko irailaren 29an hil zen.
Daniel Irujo y Urra abokatuaren semea, euskal abertzaletasunaren aitzindaria Nafarroan eta Sabino Aranaren defendatzailea. Batxilergoa Lekarozen eta Zuzenbidea Deustun eta Madrilen ikasi zuen.
16 urterekin EAJn afiliatu zen eta laster hasi zen La Voz de Navarra eta tokiko astekarietan kolaboratzen. Euskal Ikasleen Elkarteko kide izan zen. Madrilgo Ateneoko "Manifestu" errepublikarraren sinatzaileetako bat izan zen, Manuel Azaña buru zuela.
1930eko amaieratik 1936ra bere anaia Manuelen pasantea izan zen Lizarrako honen bulegoan. Altxamendu militarraren egun berean Donostiara joan zen eta EAJren Gobernazio komisario izan zen 1936ko uztaileko altxamendu militarraren ondoren Donostian sortutako Defentsa Batzordean. Aurretik, Jesus Artola Goicoechea gobernadore zibilaren idazkaria zen. Hernandorena jeltzalea ordezkatu zuen Gobernazio Komisarian, berak bezala. García Ezcurra komandantearekin batera, Ordena Publikoaren Brigada berrantolatu zuen, eta Ondarreta eta Kursaaleko espetxeen zaintza konfiantzazko guardiei agindu zien, exekuzio arbitrarioak saihesteko. Donostiako ebakuazio ordenatua gainbegiratu zuen, zutabe nazionalen sarreraren aurrean. Andres Maria de Irujok karguan jarraitu zuen urte bereko urrian Euskadiko 1. Gobernua eratu arte. Berari zor zaio Julio de Urquijoren Bibliotekaren salbazioa, besteak bezala harrapakin mehatxupean zegoena. bai errepublikaren garaian, bai geroago. Bien bitartean, Nafarroan, ama, alaba, lau anai-arreba eta bi ahizpa espetxeratzen zituzten matxinatuek, Nazioarteko Gurutze Gorriak trukatu arte. 1937an Justizia ministroaren idazkari lanetan hasi zen, bere anaia Manuel, Valentzian eta Bartzelonan.
Erbestean zegoela, Agirre lehendakariak proposatu zuen Eusko Jaurlaritza ordezkatzeko "Frantziako Errepublikaren lagunak" lanean. Alemaniak Paris okupatu arte bete zuen eginkizun hori. Gero Leizaolarekin joan zen, idazkari lanetan, Frantziako eremu librean. Afrikatik (Casablanca) eta Lisboatik irten zen, Forte de Caxiasen bukatu eta handik Argentinara joateko.
1942an, Ekin Argitaletxea sortu zuen Buenos Airesen, Isaac López Mendizabalekin batera, erbesteratua bera ere. Gaur egunera arte, ekarpen garrantzitsuak egin dizkio euskal historiografiari. Era berean, Instituto Americano de Estudios Vascos erakundearen sortzaileetako bat da, izen bereko Boletinaren (Instituto Americano de Estudios Vascos erakundearen Buletina) argitaratzailea, eta bere ibilbidea 1950ean hasi zen. Los Vascos y la República Española liburuaren egilea da. Gerra zibilaren historiari ekarpena 1936-1939 (Buenos Aires, Ekin, 1944, 300 or.) Gerra zibilean agintari errepublikanoei dagokienez euskal arduradunek, batez ere Manuel anaiak, izandako jokaera jasotzen du. Los Vascos y las Cruzadas ere berea da (Buenos Aires, Ekin, 1946, 148 or. ).
Izengoitiak erabili ditu: "Napartarra Bat" eta "Arrazil". Laurak Bat, Eusko Ekintza, Euskal Echea, Lagun Onak eta abarretako zuzendaritzako kide izan da.