Hezkuntza-politikaren aurreko esparruan, hiru eskola-sareen arteko elkargune bat aurkitzea zen helburua. Hala ere, bada beste gai garrantzitsu bat ere: Konstituzioak agindutakoa betetzea, Gernikako Estatutuak berak finkatutakoa, euskarak hezkuntza-sisteman duen zereginari buruzkoa. Ildo horretan, printzipio hori garatzen duten arauak lehen legegintzalditik ezarri ziren, eta oraindik indarrean daude. Euskararen Erabilera Normalizatzeko Oinarrizko Legea (azaroaren 24ko 10/1982 Legea) eta lege hori garatu zuten ondorengo dekretuak dira. Hala ere, Eusko Kontseilu Nagusiaren garaian, 1979ko Errege Dekretu batek jada arautzen zuen Erkidegoko hizkuntzen erabilera. 1982ko lege horrek ez zion hezkuntza-sistemari soilik eragiten, eta argi eta garbi ezartzen zuen herritar orok eskubidea duela administrazioan, komunikabideetan eta abarretan hizkuntza ofizialak ezagutzeko eta erabiltzeko; halaber, irakaskuntza bi hizkuntzetan jasotzeko eskubidea aitortzen zuen; eta bi hizkuntzen erabilera praktikoa bermatzeko helburuarekin, eta gurasoen eskaeraren eta eremu bakoitzeko egoeraren arabera, hizkuntza-ereduak sortuko zirela planteatzen zuen.
Urte horretatik aurrera, euskararen ezagutza-gaitasunaren ziurtagiria lortzeari buruzko hainbat agindu eta dekretu argitaratuko ziren, eta, batez ere, unibertsitatez kanpoko irakaskuntzan hizkuntza ofizialen erabilera arautzeari buruzko 138/1983 Dekretua, zeinaren bidez planteatzen baita euskara eta gaztelania derrigorrezko ikasgaiak izango direla irakaskuntzan, bere garaian lau eredu sortuz, nahiz eta praktikan hiru eredu izan (A, B eta D), eta horien emaitzak askotarikoak izan dira urteetan zehar. 2. Kapituluak, berriz, unibertsitateaz kanpoko irakaskuntzetan euskara eta gaztelania nahitaez irakatsi beharra garatzen du, eta Jaurlaritzari hizkuntza-ereduak arautzeko agintzen dio (16.2 artikulua), bere funtsezko helburuetako bat izanik "ikasleei bermatzea, baldintza berdinetan, bi hizkuntza ofizialen ezagutza praktiko nahikoa izateko aukera" (17. artikulua), eta irakasleak arian-arian euskalduntzeko neurriak ere jasotzen ditu (20. artikulua). Horrela, une hartan zegoen sistemaren egiturarako hizkuntza-ereduak definitu ziren. Eskolaurrearen eta OHOaren kasuan, legeak hiru eredu posible ezartzen ditu (A, B eta D), eta BBB eta UBI bi (A eta D):
A EREDUA: Irakasgai guztiak -euskara izan ezik- gaztelaniaz emango dira funtsean. Euskara beste edozein irakasgai komun bezala irakatsiko da, eta astero Hezkuntza Sailak ezartzen dituen orduak eskainiko dira. Ikasleek euskararen erabileran jardunbide egokia hartzen dutenean, beste ikasgaietako gai batzuk euskaraz eman ahal izango dira.
B EREDUA: Gaztelania eta euskara erabiliko dira beste irakasgaiak emateko. Gaztelania, printzipioz, irakurketa, idazketa eta matematika bezalako irakasgaietan erabiliko da. Euskara, gainerako irakasgaietan: esperientziak, plastika eta dinamika. Gainera, euskara eta gaztelania ikasgai gisa landuko dira, eta astean Hezkuntza Sailak ezartzen dituen orduak eskainiko zaizkie.
D EREDUA: Irakasgai guztiak -gaztelania izan ezik-, funtsean, euskaraz emango dira funtsean, eta euskara ere ikasgai gisa landuko da. Horretarako, Hezkuntza Sailak ezartzen dituen orduak eskainiko zaizkio astean. Gaztelania eskolatzearen hasieratik irakatsiko da, eskolako beste edozein irakasgai bezala.
Gaur egun esan dezakegu A eta D ereduek, eredu elebakarrak direnez, ez dutela araua interpretatzeko arazorik izan, hau da, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak zehaztu bezala existitzen direla. Egoera oso desberdina da B ereduan, ikastetxeek modu ezberdinean aplikatu baitzuten araua. Hau da, errealitatea da ez dela B eredu bakarra egon, baizik eta "B eredua" errotuluaren azpian elkarrekin bizi izan diren ezarpen aniztasuna handia izan dela. Horren arrazoiak askotarikoak izan dira: ikastetxea kokatuta dagoen eremua, irakasleak irakasgai jakin batzuk emateko gaikuntza, etab.
Hezkuntza-sistema euskalduntzeko prozesu hori guztia burutzeak irakasleria zeregin horri erantzuteko prestatzea ekarri zuen. Kasu batzuetan, irakasle euskaldunak kontratatuz egin zen, eta beste batzuetan, berriz, irakasleentzako euskarazko hizkuntza-gaikuntzarako programak abian jarriz, eta, horrela, hainbat ikasgai hizkuntza horretan emateko gaituz. 1993an, irakasleen hizkuntza-eskakizunei (HE) buruzko dekretua onartu zen, eta oinarrizko bi eskakizun ezarri ziren: 1. HE, euskaraz komunikatzeko gaitasuna aitortzen zuena, baina ez irakaskuntza, eta 2. HE, irakaslea euskaraz eta euskarazko eskolak emateko gai zela aitortzen zuena. Bestalde, 1983tik, IRALE programa ezarri zen, irakasleak euskaraz prestatzeko. Urte horretan bertan, HABE (Helduen Alfabetatze eta Berreuskalduntzerako Erakundea) institutuaren sorrera onartu zen, eta bere eginkizunen artean aipatzekoak dira helduak alfabetatzea eta euskalduntzea, ikerketa pedagogikoa eta euskara irakasteko zentroen sorrera.
Azkenik, garai luze honetako hezkuntza-politikan nabarmendu nahi dugun beste alderdietako bat Curriculumari buruzkoa da. LOGSE onartu eta gutxira (1990), eta haren aginduei jarraituz, Eusko Jaurlaritzak Oinarrizko Curriculum Diseinua onartu zuen 1992an, eta, besteak beste, euskara eta gaztelaniaren hizkuntza eta literaturaren edukiak finkatu zituen.