Kontzeptua

Foix dinastia

Vianako Printze Gaston eta Frantziako Magdalena ziren bere gurasoak eta Nafarroako Leonor I.a erreginaren eta Foix-Biarnoko Gaston IV.aren biloba zen. Leonor erregina 1479ko otsailaren 12an hil zen Tuteran eta, horren ondorioz, Francisco Febok hartu zuen erregetza. Modu horretan, mende oso bat erdietsi ezinik ibili ostean, Foix-Biarno dinastiak bere helburu nagusia lortu zuen, hau da, Pirinioen hegoaldera koroa eskuratzea. Errege-koroa hori baliagarri zatekeen Biarnoko jauntzaren status soberanoa sendotze aldera. Jauntza, azkenik, Nafarroara atxiki zen.

Inguruetako erregeek ezkontza bidez errege gaztea eta haren ama erakartzeko ahaleginak egin zituzten. Horren adibide bat Frantziako Luis XI.aren kasua izan daiteke, izan ere, hark Portugaleko erregearekin batera Francisco Febo eta Juana "La Beltraneja" ezkotzea proposatu zuen, Errege Katolikoei presioa egiteko neurri gisa. Frantziako Magdalenak hasieratik erakutsi zuen politikan trebea zela, izan ere, ezkontza bidezko loturekin konprometitu gabe, aliantzen azpijoko bikoitz bati ekin zion, Errege Katolikoekin zituen harreman politikoak sendotuz; aipatu erregeen oniritzirik gabe alferrikakoa zen Nafarroako Erreinuan bakea finkatzeko edozein ahalegin. Erreinuko egoera politikoa makurra zen, "beaumondarren" eta "agaramontarren" arteko liskar etengabeak zirela eta.

1479ko abuztuan Magdalena Zaragozan zegoen Fernando Katolikoarekin, Nafarroaren auziari buruz kalakan. Erreginaordearen helburua erreinura bakea ekarri eta haren gaineko kontrol politikoa eskuratzea zen. Gaztela eta Aragoiko erregeen eta Frantziako erregeen guraria Nafarroa kontrolpean izatea eta Nafarroako errege-etxearekin harremanak estutzea zen.

1482ko abenduan beaumondarrek Nafarroako Pedro mariskala erailtzeko saiakera egin zuten. Mariskala agaramontarren buruzagia zen eta, ondorioz, gizarte-gatazkak berpiztu egin ziren. Egoera horretan erregea eta haren ama Biarnora erretiratu ziren. Ezinezkoa zirudien erreinuan bake iraunkorra erdiestea. Horrenbestez, lurralde seguru batera itzultzea erabaki zuten, hots, Biarnora. Francisco Febo 1483ko urtarrilaren amaieran hil zen, bere arreba Catalina zelarik erregetzaren jaraunslea.