Legelariak

Echayde, Jorge Antonio

"Hona hemen euskal txapela duen kreola". Hitz horiexek erabili zituen La Baskonia izeneko euskal argentinar aldizkariak 1917an, Jorge A.Echayde doktoreak antolatutako euskal kreol museoa zela eta. Aldizkariak Argentinan jaiotako euskaldunen berri ematea zuen helburu. Aldizkarian agertu zenez, Echaydek Buenos Airesko "etxe handi eta dotorean" antolatu zuen museoa, eta Argentina osoan ez omen zegoen besterik. Museo berezian "arkoiak, makilak, ferrak, txaponak, akuiluak eta besaulkiak" zeuden, sasoi batean oinetxeetako solasaldi lasaien lekukoak izandakoak. Aipatutakoekin batera, gautxoen tresna ugari zeuden, hala nola, ezproiak, ointokiak, lokarriak eta boleadorak. Zoritxarrez, "zibilizazioak" desagerrarazi egin ditu herriaren berezko ezaugarriak, eta horrelakorik ez litzateke sekula gertatu behar" (La Baskonia, 850 zk., 346-347 or.).

Uriartek zuzendutako aldizkarian, museoko berezitasunen eta bildumaren berri emateaz gain, tokiaren eta protagonistaren argazkiak argitaratu zituzten. Echayde Amerikako Historia eta Numismatikako batzordekidea eta funtzionario ospetsua zela ere azpimarratu zuten.

Ordurako, Echaydek dominen eta txanponen bilduma handia eta sailkatua zuen. Bestalde, luzaroan, 1915etik 1938ko irailaren 14ra arte, hil zen egunera arte alegia, Lavallolko Euskal Etxean zuzendaritza taldekoa izan zen. Bertarako Andrea Moch frantziarraren olio-koadro bat eman zuen, baserriko sukalde tipikoaren koadroa. Pintura kontuetan aditua zen. Hori dela eta, alabak, Celia izenekoak, arte-ikasketak egin zituen eta irakasle aipatutako margolaria eta eskultorea izan zuen.

1919an, Jose R. Uriartek zuzendutako lana argitaratu zen Los baskos en la Nación Argentina izenekoa. Euskal Jatorria zuten doktoreen atala aurkezteko, Jorge A. Echayderen argazkia jarri zuen, gainontzeko legelarien izenarekin batera.