Dantza

Arantzako inauteria

Arantzako inauteriaz hitz egiteko, lehenik eta behin, izenaren gaineko ohar bat egin behar genuke. Folklorearen munduan Arantzako inauteria deitzen dena, egun, Arantzako dantzak edo Arantzako dantza luzea izenez ezagutzen da (herrian batik bat deitzen diote hala). Aspaldi da bestelako inauteri bat ospatzen dela inaute denboran propio, eta aztergai duguna, berriz, abuztuko festetan egiten da, Ama Birjinaren egunean, meza ondotik.

Zentzu honetan, inauteri honen bilakaera historikoa kapitulu garrantzitsua da. Inauteri gehienak bezala (euskal eremuez ari garela) gerra zibilaren garaian desagerrarazi zen. Geroago, 70. hamarkadatik aurrera, berreskuratze-saio garrantzitsuak egin zituzten hainbat taldek (Erketz Euskal Dantzari Taldea, Ortzadar Euskal Folklore Elkartea, etab.) eta honela, gaur sasoi oneko tradizioa da. Gaurko inauteriak bestelako jarduerak biltzen ditu (etxez etxeko eskea kantua eta dantza tarteko, adibidez), eta beraz, hurbilketa honetan gaur egun festetan egiten dutena azalduko dugu.

Arantzako dantzetan nahi beste bikotek hartzen du parte. Antzina, plazan aritzen ziren usuenik, baina gaur egun, eguraldiaren gora beherak saihesteko, frontoian egiten dute. Dantzari ateratzeko ez dago inolako baldintzarik, aski umetan hasten dira eta adin handiagoko helduak ere barne, gehienez ere 50 urteren bueltan daude plazara ateratzen diren dantzari zaharrenak. 40 dantzari biltzera ailegatu dira inoiz. Belaunaldi batzuek besteei irakasten dizkiete dantzak, auzolanean.