Pintoreak

Apellaniz Lopez, Domingo

Eszenografien pintore eta dekoratzaile profesionala; Gasteizen jaio zen 1892an. Madrilen hil zen 1957an, jasotako testigantza guztien arabera.

Martiniano eta Jesus Apellanizen anaia zen. Eszenografo pintore gisa garatu zuen bere jarduna Hegoaldeko kaleko (gaur egun Manuel Iradier kalea) 62. zenbakian tailerra eta ikasketa bulegoa prestatuz, Gasteizen, 1910eko hamarkada erdialdean. Zirkulu eta sozietateen antzokietarako dekorazioan espezializatu zen, garai eta estilo jakin batzuetako gelak dekoratzen, eta pintura eta marrazketa eskolak ematen. Hasieratik anaia gaztea eta orduan ikasle zuen Jesus hezi zituen.

Mendearen bigarren hamarkadan Gasteiz eta Donostia artean egin zuen lan. Donostiako zenbait antzokietako dekorazioak eta hondoko oihalak egin zituen. Cafe Gipuzcoa kafetegira sarri joaten zen, eta arte lagunekin eta diletanteekin harreman estuak izan zituen, besteak beste Ricardo Almaciorekin, Serranorekin eta Ezkurdiarekin. Garaiko beste artista batzuek bezala, Victoria Eugenia Antzokia prestatzen eta apaintzen kolaboratu zuen. Enkargu profesionalak, halaber, elizak dekoratzera ere iritsi ziren, eta Aste Santurako monumentuetan edo pausuetan nabarmendu zen. Biografiaren bolada luzea EAEtik kanpo eman zuen ondoren, Madrilen; han tailer-estudio berri bat ireki zuen Tutor kalean, 59. zenbakian.

Azken urteetan margolanak konpontzeari ekiteaz gain, astoko pintore gisa ere garatu zen, eta esan denez Madril, Bartzelonan eta Valladoliden zenbait erakusketa izan zituen. 1916ko abuztuan, Donostiako Berrikuntzen koliseo aretoetan antolatu zuen erakusketak izan zuen publizitate gehien, gaztaroan. Berrogeita hemezortzi obra erakutsi zituen (arkatzez egindako bederatzi marrazki barne). (Pierre Koski, Gasteizko La Libertad, 1916-08-29).

Margolanetan hainbat alderdi izan zituen mintzagai, baina paisaia eta erretratuen genero tipikoetarantz bideratu zen: Arabako hiriburuko panoramikak, Gipuzkoako eta lautadako herriak, figura, jende eta euskal gizonen osaerekin txandakatu zituen. Madril eta Toledoko paisaiatan barna ere ibili zen. Eta bodegoien eta loreen eszenetan. 2002an, Arabako Arte Ederren Museoak Domingoren Puente de Toledo mihisea eskuratu zuen.

  • GARCÍA DÍEZ, José Antonio. La pintura en Álava. Gasteiz: Vital Kutxa, 1990, 264 eta 265 orr.