Lexique

Violencia

Fuerza, coacción, indar (B, G), bortxa (AN, BN, L, S, Leiz.), bortxu (BN, R, Sal.) bortxadura (Hb. Lh.), boalda (Leiz., Az.), marrezan (Leiz.), ukhu (?, Lecl.), odol-bero (T. L.); zeruetako erreiñuari indarra egin bear zayo (G, Ur, Matth. XI-12, Az.), es preciso hacer violencia al reino de los cielos; eta ethorri zenean gradoetara, gertha zedin jendarmesez eramaiten baitzen jendetzearen boaldaren kausaz (Leiz. Act. Apost. XXI-35, Az.), al llegar Pablo a las gradas fue preciso que los soldados le llevaran a causa de la violencia del pueblo; haciendo -,por -, con -, indarka (c), gogorrean (B, G, AN), indarrez (B, G), herrebeska (L, BN, S), bortxuz (BN, R), bortxaz (S, R), bortxakaz, sentheriaz (S), beartuaz, indar egiñaz, gogor egiñaz (Pl. M.); hacer -, jaukitu (BN, S): emaztiak eztut entzun lehen gizona jaukirik (Etchep.), yo no he oído que la mujer haya hecho primero violencia al hombre; hacerse -, burua hertxatu (L, BN, S), burua hertsatu (BN, R) Atrevimiento, desvergüenza, muthirikeria ( Duv. ms.) Calidad de violento, gogortasun (c),muthiritasun (L, BN), muthiritarzün (S), bortiztasun (Az.); gure jaiduren muthiritasun (Lh.), la violencia de nuestras inclinaciones naturales Acción violenta, indarkeria (c), herrebeskeria, herrebestasun (L, BN, S), bortizkeria (Az.), muthirikeria (Duv. A., Lh.); arrebato, acceso de -, malataldi (B), muthiri-aldi (L) Acción y efecto de violentar o violentarse, bortxapen (Pl. M.).