Kontzeptua

Pop Rock Euskal Herrian

Herri-musiken edo gazteen sorkuntza, banaketa edo komertzializazioa ulertzeko modu zaharrek jardunean jarraitzen duten arren eta interes publiko handiena dakartenak eta, ondorioz, merkataritzakoak diren arren, proposamen estandarrak eta ez batere berritzaileak diren arren, hala nola La Oreja de Van Gogh donostiarrak, bizitzan oro har eta kultura-sektore jakin horretan gertatzen ari diren aldaketa azkarrak (telebistak osatu eta grabatzeko erraztasunak, eta abar). funtzionamendu-logika tradizionalei buelta ematen ari zaizkie. Badirudi dena deskubritzeko dagoela: euskal musikak hartzen dituen estilo-deribak, antolaketan gerta daitezkeen aldaketa erradikalak... Zalantzarik ez dago, horren erakusgarri nahikoak baitira, Euskal Herriko poesia-eszenak edo, oro har, musikalak, etiketa klasikoak batzuetan gainditzen dituzten eskema soniko berri asko besarkatu dituela —nahiz eta gutxi-gutxik, baina irmo—, eta, besterik gabe, PO -rockaren ohiko korseak baino haratago doazela.

Rock-soinu ez-konbentzionalak agerikoak dira, nahiz eta underground formakoak izan, eta argitara ateratzen dira, Mer disko kolektiboaren kasuan bezala, Erroan -Beran (Nafarroa) argitaratua, izen hauekin: Borrokan, Gutural, Gutariko Bat, Zup, ezagunenak No jauna, Dut eta Akauzate, besteak beste. 2002ko lehen hilabeteetan, ohikoak ez diren rock diskoak agertu dira, hala nola Zarauztarrak Atseden-antzerkia edo bizkaitarrak Audience.

Novophonic zigiluaren inguruko Donostiako dantza-eszena beteranoa da jada eremu berrian, eta Gipuzkoako hiriburuko beste izen batzuk sortu edo aurreratzen lagundu du. Donostia Elektronikoa 2001 bilduman soinu-gorabehera berriak aurki daitezke, hala nola Cepuntobandish, teknologiaren aitzindariak eta oso beteranoak diren Linea taktikoa, Pedro Destino motako DJak eta beste balio berri batzuk. Bistakoena eta ia bakaldekoena, Hemendik At! bezalako taldeen ekarpena. Ugak edo Wazen-ek ospetsu egin du diskotekako abertzaletasuna. Gailu kuxa beltza (Pil-Pil Sessions, Metak), Mikel Abrego eta Luis Andrérena, ekarpen berria da, instrumentala eta nahiko estilo zehaztugabea. Aipagarria da Iparraldeko tekno-eszena, Basque Electronic Diaspora (Xano+Em.C, Fin de Siècle, Vodoo Muzak, etab.) bi bildumetan agertutako izen originalekin. Bilduma horietan bxt (Bixente Iriart) sortzaile gaztea nabarmentzen zen, 2002. urtearen hasieran Parisen hildako harrigarria. Iriartek Anje Duhalderekin edo Txakunekin eta King Mafrundirekin lan egin zuen Parisera joan aurretik, eta handik iritsi zen bere sentsibilitate techno berezia, Isabel Suárezekin eta Iñaki Yarriturekin batera bilduma-disko horietan bateratuta, biak ere euskal diasporan, hala badagokio, Londresen. I:Shead diskoa ere bada Ipartar tekno ipartarraren berrikuntza adierazgarri bat. Bilbotik esperientzia teknikoak sortu dira, hala nola Zibernautak edo Berlin, eta Madelman edo Chico & Chica eszenatoki estatalera jauzi egin dute.

Beste soinu-originaltasun batzuk ere ahaztu gabe, aurrez pentsatuak, tradizioan oinarrituak, baina edozein sonoritate berriri irekiak, hala nola Juan Mari Beltran-Joxan Goikoetxea, Alboka taldea, Goikoetxea bera eta Marta Tx Txalebetxo ahots handiarekin, Kepa Junkera trikitilari urduriarekin, Miguel San Tomás arabarra Nork jar diezazkioke mugak zeruertzari?