Dakigunez Aitzin Aroan zahar eta gaixo jendea zaintzeko eraikuntza berezirik ez zen aurreikusten eta ondorioz garai honetako adibiderik ezin dugu eskaini. Berez, Erdi Aroan lehen aldiz arimak sendatzearen ardura hartzen zuten gizasemeek zaharren eta gaixoen zaintza euren esku hartuko dute, hau da, hainbat ordena erlijiosoak arduratuko dira horretaz. Ondorioz, garai honetan ospitaleen egiteko nagusia herriko zaharrak eta pobreak zaintzea izan zen, gaixotasunak sendatzea baino. Horretarako beharrezkoak ziren eraikinak eta azpiegiturak gauzatzea herritar aberatsen ardura izaten zen eta karitateko fundazioetatik etortzen ohi zen. Eraikin hauek normalean hiriaren erdialdetik gertu kokatzen ziren; horrela zaharrak eta gaixoak hiri bizitzaren barnean mantentzen ziren: Salbuespena sendatu ezinezko gaixoekin gertatzen zen, horien ospitaleak hirietako harresietatik kanpo kokatzen baitziren.
Erdi Aroaren amaieran, ospitaleak gauzatzeko mugimenduak indar handia hartu zuen hainbat faktoreen ondorioz. Alde batetik erromesaldi bideak -Santiagokoa, adibidez- erromes ospitaleak eskatzen zituzten erromesaldietan parte hartzen zuten fededunei oinarrizko eta beharrezko zerbitzuak eskaintzeko. Bestetik, gurutzadak ondorio bikoitza izan zuen. Bertatik etorritako zaurituak eta gaixoak zaintzeaz gain, ekimen horrek ekialdeko medikuntzaren ezagutza ekarri zuen, bereziki lan horiek burutzen laguntzeko sortu ziren ordena militarrei esker. Azkenik, Erdi Aroaren amaieran eskeko orden erlijiosoen sorrera, Aro Berriaren hasieran hirien berpizkundea eta medikuntzako fakultateak sortzeak faktore garrantzitsuak izan ziren. Azken finean, faktore guztiak elkarrekin ospitaleak eraikitzeko joera bultzatu zuten Aro Berritik aurrera.
Ikuspuntu arkitektoniko batetik ospitalearen estilo arkitektonikoa monasterioetan sortzen da. Lehen monasterioetan -Saint Gallen, Frantzian, adibidez- ospitalea funtsezko elementu guztietatik banandutako barruti gisa aurkitzen dugu. Orokorrean, ospitalea hartzen zuten eraikin horiek areto bakarreko barrunbe unitario eta altua izaten ziren. Tamainan, askotan eliza handi baten neurria izaten zuten. Normalean zurezko gangak edo ageriko egiturak estalitako habeartea izaten zen. Zenbait kasutan, euskarri zentralaren gainean habezko sabai batek estalitako bi habearte ere izan ohi zen. Oheak hormaren ondoan jartzen ziren eta gela modulu konpartimentutan banatzen zen, gaixoak begiratzeko propio egindako galeria inguratzailepean. Gaixo guztiei eguneroko zerbitzu erlijiosoetan parte hartzeko aukera ematearren, aretoaren ondoan aldarearentzako esparru bat zedarritzen zen, edo arkupe ireki moduko kapera bat jasotzen zen luzetarako ardatzean edo albo batean, eraikinaren angelu zuzenean, aldarea aretorik ikusteko moduan. Beste zerbitzu guztiak, administratiboak edo barrunbe bereziak -medikuntzako gelak, farmazia, langileen gelak, sukaldea, biltegia, eta abar- eraikin nagusiarekiko hegaletan banatzen ziren. Formen ikuspuntutik apaindurarik gabeko eraikinak izaten ziren eta ondorioz funtzioa zen agintzen zuena eraikin hauek altxatzeko orduan.