Musikaria eta kultur kudeatzailea.Trintxerpeko (Gipuzkoa) Pasaiako barrutian jaio zen, 1950eko martxoaren 30ean.
Bere akordeoi ikasketak Pepe Andoainen eskutik hasi zituen oso gazterik, eta Donostiara joan behar izan zuen, inguru hartan ez baitzegoen eskola horiek ematen zituen akademiarik, ezta partikularrik ere. Atabala jotzen ikasi zuen, eta horri esker, hainbat herrialdetan aritu ahal izan zen euskal dantza taldeekin batera (Trintxerpeko Gaztexo eta Itsaso Alde, Donostiako Oinkari, Biarritzeko Etorki, Pariseko eta Zipreko emanaldiak eta nazioarteko beste biraren bat, Donibane Lohizuneko Xelistarra, besteak beste 1975ean Mediterraneoko Jokoetan jo zutena).
Polito y sus discos vivientes fanfarre antxotarrean ere parte hartu zuen eta 1970ean Trintxerpeko Gaupasa fanfarrearen sortzaile eta kide izan zen 1972ra arte, garai hartako zentsuragatik desagertu zena.
1964. urtetik, lan-bizitza hastearekin batera, musika-eskolak ematen hasi zen Trintxerpeko barrutian, baina ez ziren gauzatu, jendea gogoz hasten baitzen, baina pixkanaka desagertzen ari ziren, hainbat arrazoirengatik (lana, ikasteko zailtasuna, etab.). ). Lasa Hermanos enpresan aritu zen lanean, hainbat postutan, bertako langileen buru izatera iritsi arte 14 urtez, 1992an itxi zuten arte.
1972. urtea erabakigarria izan zen bere bizitzan. Donostiako Easo Abesbatzan koralista gisa sartu zen eta, aldi berean, Gaupasa fanfarreko kide batzuen laguntzaz, Illumbe Musika Elkartea sortu zuen.
Elkartea lanean ari zen enpresak utzitako lokal batean hasi zen lanean, eta hurrengo urtean, Pasaiako Udalarekin akordio bat sinatu ondoren, Trintxer eraikinera joan zen, oraindik egoitza duen eraikinera.
Illumbe Musika Elkarteak 92 ikasle eta irakasle bakarrarekin hasi zuen bere ibilbidea; eskolak doakoak ziren eta inork ez zuen ezer kobratzen, jaietan txabol-sotoak eta tabernak antolatuz gastuei aurre eginez.
Txistua, akordeoia, gitarra eta pianoa izan ziren eman ziren lehen instrumentuak. Pixkanaka, musika-banda baten berezko musika-tresnak gehitu zitzaizkien, eta hasieran kreditu pertsonalen bidez finantzatu behar izan ziren. Instrumentu hauek ikasle aurreratuei uzten zitzaizkien eta horrela sortu zen gaur egun Illumbe Musika Banda dena, 1978an José Luis Ocón Antero-ren zuzendaritzapean sortu zena.
Oso modu antzekoan, 1989an orkestra sinfonikoa osatu zen, biolin, biola, biolontxelo eta kontrabaxu partida bat erosiz.
1990. urtean, “Pasaia Musikal” Pasaiako Musika Fundazio Publikoa sortu zen, Pasaiako musika-elkarteak elkartuta, musika-eskari handiari aurre egiteko, eta Juan Jesús Neira bertako zuzendari-kudeatzaile bihurtu zen 2014. urtera arte, erretiroa ofizialki hartu zuen arte. Halaber, Gipuzkoako Musika Eskolen Elkartearen sortzaileetako bat eta presidenteordea izan zen 1987tik 1990era Euskal Herriko Musika Eskolen Elkartean, eta diruzain kargua izan zuen 1995etik 2005era.
Urte hauetan guztietan Illumbe Musika Elkarteak bere jarduera paraleloarekin jarraitu du eta urte osoan zehar barrutian hainbat ekintza antolatzeaz gain (Erregeen kabalgata, Santa Agedako abesbatzak, Kaldereroak, inauteriak, herriko jaiak, Olentzero), bere efemeride handiak oso modu berezian ospatzen jakin izan du, horrela, bere 10. urteurrenaren ospakizuna dela eta, Inauterietako lehen trintxpe ofizialak antolatu ziren.
Bere 25. urteurrenean, 12 hilabetean zehar mota guztietako kontzertuak, hitzaldiak eta erakusketak antolatzeaz gain, lehen Musikaldia (Euskal Herriko Musika Eskolen jaia) antolatzeari ekin zion. Data seinalatu horretan, Trintxerpeko bizilagun Paco Rabannerekin harremanetan jarri eta bere jaioterrira ekarri zuten, 25. urteurreneko ekitaldien batzorde antolatzaileko ohorezko presidente izendatuz. Bisita horren ondoren, jostunarekin harreman bat sortu zen, 30. urteurrena ospatzeko sortu zen ganbera-operan parte hartzeko aukera eman ziona. Opera hau ezin izan zen Trintxerpen estreinatu espazio egokirik ez zegoelako eta Barañainen (Nafarroa) estreinatu zen. Moldatzailea ganbera opera Javier Jacinto konpositoreak konposatu zuen, libretoa eta zuzendaritza eszenikoa Enrique Santiagok egin zituen, jantzien diseinua Paco Rabannek egin zuen, guztiak pasaitarrak ziren eta eszenografia Angel Haro margolari eta eskultore murtziarrak egin zuen.
35. urteurrenean, Gipuzkoako beste Musika Eskola batzuekin batera Iñigo Peña konpositorearen “Mariren Labirintoa” musikala eta Enrique Santiagoren zuzendaritza eszenikoa koproduzitzen dira. Era berean, aurten ekainean hasiko dira “Trintxerpe Musikaz Blai” jardunaldiak egiten, ikasturtea amaitzearekin batera, era guztietako euskal musika eta dantza taldeak kalera ateraz.
40. urteurrena dela eta, Musikenerekin (Euskal Herriko goi-mailako musika-zentroa) batera, ganbera-musikako ziklo bat antolatzen hasi ziren. Azken ikasturteetako talde eta bakarlari garrantzitsuek hartu zuten parte.
2022. urtean, askoren erretinan geratuko diren ekitaldi ugarirekin ospatuko da 50. urteurrena (kantu astea, trikitixa eguna, gipuzkoa dantzan, abesbatza astea, piano astea, talde pasaitarren errezitaldiak, txistularien alardea, etab.). nabarmentzekoa da bigarren Musikaldia, haren 25. urteurrena dela eta. Festa honek 47 eskolatako 2467 musikari bildu zituen Pasaiako Trintxerpe eta San Pedro barrutietan jo zuten talde handiek osatutako musika jardunaldian. Era berean, 2022an, Nextor Otaño artista pasaitarrari eskatu zitzaion musikaren eta arrantzaren graffiti alegoriko bat egiteko, Trintxerpeko bizilagunen bizitzan hain presente dagoena, gaur egun mundu mailan 2022ko onena izateko borrokan ari dena, munduko ehun onenen artean dagoelarik jada.
Aipatzekoa da 1996an Gipuzkoako Foru Aldundian Gurutze Gorriaren saria jaso zuela, kultur arloan egindako lanagatik (Pasaian musika irakaskuntzaren alde egindako ibilbide eredugarri eta jarraituaren berme gisa). Era berean, 1997. urtean Pasaiako Udalaren urrezko intsignia jaso zuen, Illumbe Musika Elkartea sortu zenetik 25 urte bete zirenean. Easo Abesbatzak ere zilarrezko domina eman zion bertan kantatzen 25 urte eramateagatik. Erronkarik baztertu gabe, Trintxerpeko Arraun Elkartearen sortzaileetako bat ere izan zen, 25 urte baino gehiagoko ibilbidea egin baitu.
Easo Abesbatza, bere beste pasioa. 1972an sartu zen koralista gisa, eta urte hauetan guztietan familia horretako kide izan da aktiboki, berrogei urtez baino gehiagoz koralista gisa, horietako asko zuzendaritza batzordean eta 2018tik bertako presidente izanik. 2000. urtean Easoko Musika Eskola ere sortu zuen eta Easo Abesbatzako beteranoen Abesbatzaren koordinatzailea da.
Paco Rabanne eta Trintxerpe gainditu gabeko irakasgaia dira. 1996. urtetik, jostun aparta bere herrira ekarri zuenetik, denboran zehar iraun duen harremana izan dute eta gaur egun Francisco Rabaneda Cuervo Fundazioko Lehendakaria da. Bere jaioterrian artista bikainari omenaldia egin nahi dio eta Trintxerperi ingurunea dinamizatuko duen azpiegitura sozio-kultural bat eman nahi dio.
--
Jatorrizko testua: Itziar Fernández
Itzulpena: ELIA itzultzaile automatikoa
Itzulpenaren berrikusketa: Agustín Arostegi