Pilota

LARRALDE, Jean

Pilotari, joko honetako izarretako bat, Lapurdiko Luhuson jaio zen. Hamabost urte zituenetik bere dohainak erakutsi zituen jokalariz saski, Itxassou, Macaye eta beste hainbat eskualdetan zehar ibiliz. Hogeita bat urterekin, garai hartako hoberenekin neurtzen zen, eta herriko festak zirela eta, partidu handietan parte hartzeko deitzen hasi zitzaizkion. Baigorrin, Beheran eta Bautistarekin, hiru baxenabartar ospetsuenei irabazi zien. Kanbon partida bat jokatu zuen eta horri esker Montevideorako kontratatu zuten, Kanboko medikua, Juantchuto, bitartekari zela. Bidaur, Chemartín, Moleres, Bishente eta «Cuilhar»ekin batera ontziratu zen eta Uruguaiko hiriburuko Euskaro Frontoian jokatu zuten sei hilabetez, ohituta ez zeuden ezker pareta gorabehera. Kontratua 1888an sinatu zen. Kontratu hori Baionako «Musée Basque» delakoan dago. Larralde 1889ko martxoaren 17an aurkeztu zen. Denboraldia amaitu zenean Larralde Buenos Airesera joan zen bere senideen etxera eta han partida bat jokatu zuen Cordoba kaleko frontoian Bishenterekin Angel Vergara eta «Portalito»ren aurka. Berehala Buenos Airesen kontratatu zuten eta bertan geratu zen, «Chilhar» eta besteak Euskal Herrira itzultzen ziren bitartean. Lau hilabetez jokatu zuen, egunero, Recondo, Baltasar, Malkorra, «Muchacho», Tandilero-rekin txandakatuz. Ameriketara itzuli zirenean, «El Manco», Mardura, «Portal», «Irun», Samperio eta abarrek haien aurka jokatu zuten eta irabazi egin zieten; beraz, beharrezkoa izan zen indarrak orekatzeko partidak adostea. 22 urte besterik ez zuen eta munduko hiruzpalau onenetarikoa zela esan zitekeen. Euskalerrira itzuli eta berriro jokatu zuen, baina Buenos Airesera itzuli zen eta lehen lerroan jarraitu zuen. Bigarren egonaldi honetan, hamaika urte eman zituen eta Euskal Herrira ihesaldi bakarra egin zuen Irunen ezkontzeko. 1902an bere herrira itzuli zen behin betiko, Baigorriko Euskal Jaietan sari bat irabaziz. J. Etchepare honek Medikuntzako doktorego tesi gisa prestatzen zituen kirol patologiako lanetan. Erref. Bozas-Urrutia. «Pilotaren Liburu Handia».