Prozesu horretan guztian, eta Euskal Eskola Publikoaren Legeak arte, Euskal Eskola Publikoaren normalizaziorako bi planteamendu edo bi eredu zeuden azpian:
- Eskola Publikoaren Estatuko Eredua, LODEren bidez arautua, berdintzailea, arautzailea eta eskumen-erreserbaz eta homogeneizazioaz arduratua, berariazkotasunaz eta berezitasunaz baino gehiago; horren arabera, Ikastolak, eskola publiko bihurtzeko, egungo eskola publikoan integratu edo bateratu beharko lirateke, indarrean dagoen araudiaren arabera.
- Euskal Eskolaren Eredua. Horren arabera, Euskal Eskola Publikoa Ikastolen eta Transferitutako Eskolen arteko elkargunea da, etorkizuneko Euskal Eskola eratzeko. Horrek bi sistemak edo sareak Euskal Eskola Publikoari buruzko adostasun sozial eta politiko zabalaren ondoriozko printzipioetara hurbiltzeko garaia eskatzen zuen.
Bere garaian (1991-1995) Fernando Buesa lehendakariorde eta Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa sailburuak adierazi zuen bezala, bai Euskal Eskola Publikoari buruzko Legeak bai Irakasleen Kidegoei buruzko Legeak, biak 1993an argitaratuak, Euskal Eskola Publiko autonomoagoa, kalitate handiagokoa eta gure gizartearen eskarietara egokitzeko gaitasun handiagokoa eratzeko aukera ematen duen berezko arau-multzoa ezarri zuten. Era berean, adierazi zuen prozesu luze baten emaitza zirela, eta gizarte-sistema bat bilatzen zutela, gizarte-kalitate handiagokoa. Euskal Eskola Publikoaren Legeak erakundearen esparruan ahalik eta autonomia handiena izatea proposatu zuen, hezkuntza-komunitate osoaren parte-hartzea bultzatuz eta auto antolaketarako formulak bilatuz. Lege honek eskola plurala, elebiduna, demokratikoa, euskal gizartearen zerbitzura dagoena, gizartean eta kulturalki bere ingurunean errotua, parte-hartzailea, desberdintasunen konpentsatzailea eta aniztasunaren integratzailea aldarrikatzen du.
Era berean, eskola-sareen gaiari amaiera ematen zion; izan ere, Legearen sarreran adierazten den bezala, "funtsezko erabaki bati erantzuten dio, hau da, bi eskola-sare, sare publikoa eta sare pribatua, osorik eta behin betiko definitzeari, eta erabaki horren ondorio batekin, hau da, ikastolen bateratze-prozesua amaitzea edo burutzea". Horrekin amaitutzat eman zen eskola-sareei eta ikastolen zereginari buruzko prozesu instituzionala, eta hasiera eman zitzaion bere garaian publifikazio-prozesu bati, zeinaren bidez ikastolek ikastetxe pribatu edo itundu gisa jarraitzea edo sare publikoan behin betiko sartzea erabaki behar izan zuten. Ikastolen multzo handi batek, batez ere Gipuzkoan, erakunde paralelo baten alde egin zuen, eta horren bitartez betidanik definitutako nortasun-ezaugarriei eutsiz.