Zerbitzuak

BILBOKO UDALAREN AURREZKI KUTXA ETA BAHITETXEA (1907-1989)

Fundazioa

Bilboko Udala, Estatuko Gobernuak emandako jarraibideei jarraituz, 1845ean Bizkaiko hiriburuan Aurrezki Kutxa bat sortzen saiatu zen, baina une horretan ez zuen konpromisorik hartu bere babes eta finantzazioan, eta lan hori Bilboko pertsona gailen talde bati eman zion. Kutxa horrek denbora batez funtzionatu zuen, igande goizetan irekiz eta beti diru-sarrerak zituzten apalenen aurrezkiak jasoz. 1857an Banco de Bilbaok ateak ireki zituenean, kutxa hori itxita zegoen, eta banku horrek, bere eragiketen artean, aurrezki-atal bat sortu zuen familia-ekonomiarik apalenen soberakina jasotzeko.

1898an hondamendi koloniala eragin zuen kapitalen aberriratzeak  Bizkaiko ekonomia suspertu eta finantza-sare sendoa finkatu zuen. Agian horregatik ez zen beharrezkotzat jo, beste leku batzuetan bezala, Aurrezki Kutxa bat irekitzea, hirian funtzionatzen zuten banketxeek (Banco de Bilbao, Banco de Comercio, Banco de Vizcaya eta Crédito la Unión Minera) beren aurrezki-atala baitzuten. Hala ere, XIX. mendearen amaieran, beharrezkotzat jo zen Bahitetxe bat sortzea. Horregatik  Udalak porrot egin zuen  saiakera bat egin zuen. Asmoa, lan faltagatik edo beste edozein arrazoirengatik, krisi ekonomiko batean erortzean jendea suntsitzen zuten lukurarien aurka borrokatzea zen. Baina ezer ez zen gauzatu 1905ra arte.

Urte horretan, orduko alkateak, Gregorio de Ibarrechek, mozio bat aurkeztu zuen Aurrezki Kutxa eta Bahitetxe bat sortzeko (1905-09-19). Batzorde bat sortu zen, eta haren kideen artean Gregorio Balparda zegoen (ikus BALPARDA LAS HERRERÍAS, Gregorio de). Honek, batzuek asmoaren bultzatzaile nagusitzat jotzen dutenak, 1905ean alkate izendatu zutenean, egitasmoarekin jarraitu zuen. Balmasedako abokatua zen Balparda, eta politikari monarkiko nabarmena. Garai hartan langile-klaseak zituen arazoak arintzen lagunduko zuen Aurrezki Kutxa eta Bahitetxe bat martxan jartzea proposatu zuen. Arrazoi politikoengatik dimisioa eman zuen Kutxaren sorrerako agindua 1907ko urtarrilaren 15ean iritsi baino lehen, eta, beraz, ezin izan zuen ikusi, alkate gisa, erakunde berria.

Kutxa honen bilakaeran funtsezko beste gizon bat Eliseo  Migoya Torre (1881-1957) izan zen (Ikus MIGOYA TORRE, Eliseo) joera monarkikoa zuena eta El Sitio Bilboko elkarteko kidea. Kutxako abokatu aholkularia izan zen sortu zenetik, baita gero zuzendaria ere; Espainiako Confederación Española de Cajas de Ahorro Benéficas-eko (“Aurrezki Kutxa Ongileen Konfederazioa”) kide eta bultzatzaile izan zen. Erakunde horretan egindako lanagatik Gran Cruz de Beneficencia (“Ongintzako Gurutze Handia”) domina jaso zuen eta Director General de la Deuda y Clases Pasivas (1939-1941) (“Zorraren eta Klase Pasiboen Zuzendari Nagusia) izatera iritsi zen Ogasuneko ministroa José Larraz zelarik