Agot hitza (edo horren aldaerak:agot, agota, cagot, cagote, capot, gahet, gaffet...) XV. mendeaz geroztik agertzen da dokumentuetan, Mendebaldeko Pirinioetan -Aragoi eta Bigorratik Gipuzkoa eta Girondaraino- bazterkeria sozial eta ekonomiko latza jasaten zuten giza taldeak izendatzeko. Termino hori gero eta gehiagotan agertzen da dokumentuetan XV. mendean zehar, apurka-apurka ordezkatuko dituen beste hitz hauen sinonimo gisa: chrestiaa, cretino, chistron, gafo, lladre, gezitain. Agote hitzarekin batera, fenomeno hori Iruñearen iparraldeko Nafarroa Garaian zehar eta Nafarroa Beherean hedatu zen batez ere, Lapurdin eta Zuberoan gutxiago; Gipuzkoan lekuan lekuko agerraldia du, izan ere, agotek debekatuta zuten bertan bizitzea, eta horren ondorioz, susmagarriak zirenak kanporatzeko agindua zegoen. Biarnon ere oso hedatuta zeuden, eta Bigorran gutxiago -cagot hitza erabilita-. Capot hitza Gaskonian zehar zabalduta zegoen. Gahet eta gaffet Girondan dira ohikoagoak.
Hurbil zeuden eskualdeetan antzeko fenomenoak agertu ziren, esate baterako, Poiteauko collibertak, morins eta cailluadak, Auverniako maranak, edo Borgoinako cacous eta sarrasinak. Frantziako iparraldean ere bazterkeriarik izan zen, baina leku jakinetan zeuden talde txikietan baino ez zen gertatu, adibidez, oiseliers, hautponnais eta lyzelards-en taldeetan. Bretainian, kakous edo caqueux izena eman zitzaion Antzinako Errejimenean zehar gertatutako fenomeno bati, agoten oso antzekoa baitzen, batez ere bazterkeria adierazpenei eta jatorriari dagokienean. Batzuetan talde etniko berezitutzat hartu badute ere, agotek ez dute inoiz horrelakorik erakutsi, moriskoek, ijitoek edo juduek bezala. Mallorcako xueta, Asturiasko vaqueiros de alzada edo Leongo maragatos deritzenekin ere lotu nahi izan dira baina ez dago hori frogatzen duen dokumenturik.
Egotzitako jatorria edo sorburua alde batera utzita, agotek ez zuten hazpegi berezirik, euren borondatearen kontra ezartzen zitzaien bazterkeria ez bada. Horrela izendatuta agertzen direnetik, kristau katoliko gisa agertzen dira, Eliza Santuaren dogma eta erritoak zalantzan jartzen ez dutenak, lekuan lekuko hizkuntzak eta aldaerak zekizkitenak eta bertako ohituren arabera bizi zirenak. Auzokideak ziren eskubideak kentzen zizkiotenak eta erritoetan -erlijiozkoetan nahiz profanoetan- normaltasunez parte hartzea edo ohiko harremanak izatea debekatzen zietenak, eta azken postuetan baztertu egiten zituztenak. Agot hitza bera iraina zen eta eurek sekula ez zioten izen horri erantzuten.