Meatze-ingeniari gipuzkoarra. Azkoitia, 1773-03-7 - Madrid, 1859-12-14.
Jose de Larrañagaren hezkuntza-ibilbidea bere aurrekoa izan zen Diego anaiarenarekin antzekotasun handia du. Jaiotzaz azkoitiarra zen arren, horregatik ez zion Madrilen bere goi mailako zientzia heziketa eskuratzeari, zientzia-anbiziodun -eta gizartekoak- bere garaiko euskal gazte askok egiten zuen bezala, uko egin.
Bertan fisika-matematika zientziak ikasi zituen (1791tik 1794ra), eta, San Fernandoren Errege Akademian, marrazketa. 1794an Almadeneko Meatze Akademian ikasle bezala sartu zen -bertan bere anaiak katedretariko bat izanik onurarik agian ekarriz-, eta, hark bezala, François Chavaneauk, 1798 eta 1799 bitartean eman zuen (oraingoan kimikaz) ikasturtean izan zen. Almadenen matematika arloko lehendabiziko katedraduna izan zen (1802) eta mina horietako makinetarako laguntzailea.
Bere ekarpenik nabarmenenak merkurioaren eta lakrearen destilazioaren (beraiei dagozkien metalurgia esatea beste izanez) esparruan izan zituen. Lakrearen esparruan, 1815ean Akademiari erantsitako lakre eta bermiloi lantegiko zuzendari izendatua izan zen, karguan bere anaia ordezkatuz; fabrikazio prozesuan, berrikuntza asko sartu zituen, meategi haietako Zuzendariarekin ezadostasunak izatearren guztiz gauzatuta ikusiko ez zituenak izanez. Destilazioari dagokionez, -bere destilazio inguruaren zuzendari kargu berritik (1822) - azoge-ekoizpen eta kondentsazio prozesuekiko eraberritzea aurkeztea lortu eta bere anaiak sartutako XX. mendearen hasierara arte Diego Larrañagaren biografian ikusi daitekeen bezala, merkurio-destilazioa bertan behera utziko ez zuen laben sistemari (Idria tankerakoak) etekin handiagoa aurkitzea lortu zuen. Jose de Larrañagaren eraberritzeak ekoizpena gehitu bakarrik ez eze (merkurio-lurrunaren galerak leunduz), gainera, metalaren erabileraren eragiketak erraztu egin zituzten, horretara lanbide-baldintzentzako faboragarri izanez. Onura, honetara, hirukoitza izan zen: denbora aurrezpena, erregaiarena eta lanbide-ziurtasuna.
Ez zaizkion Jose de Larrañagari, bere anaiari bezala, bere lanbide-ibilbidean areriorik falta. 1823ko iraultza politikoaren zioa bitarte zela liberal bezala salatua izan zen eta 1825ean destilazio-gunearen zuzendaritza kargutik kendua, azkenean aske utzia izan bazen ere, meatze-zuzendari bezala Granadara igorria izanez. Ez zen Almadenera 1828ra arte itzuli, eta bertan zintzilik gelditu ziren aldaketak bultzatuz (izatez, labe-aldaketa 1834an bukatu zen). Almadenen 1837an bere erretiro ordua iritsi zenera arte iraun zuen. Hainbat ahalegin egin zituen arren ez zuen inoiz meatze-ingeniarien Kidegoan sartzerik lortu izango.
Jasan behar izan zuen jazarpenak, edo bere burua nahastuta ikusi zituen gaiak, ez zuten Jose de Larañaga bere gainerako bizitza guztian esperimentatzen jardutea eragotzi; azken baten eraberritzea maiteen zuen jarduna zen eta ondorioz egin ahal zituen guztietan gogo eraberritzailez eraberritzeak burutu zituen. Behin erretiroan zela, balistikaren eremua izan zen bere esparrurik gogokoena; berezitasunez, jaurtigaien dominioari buruzkoa. Esparru honetan, zilindro-koniko itxuradun eta irismen bikoitza izanik fusilentzako, kanoientzako eta kalibre zabaldun obusentzako ere aplikagarri ziren jaurtigai berri batzuk garatu zituen. Egitasmo hau, Artilleriarako Zuzendaritza Nagusiari zegokion txostena egin ziezaion proposatua izan zen, orduan onartugabea izanik, nahiz eta handik gutxira mota honetako jaurtigaien erabilera nagusitu egingo zen. Beste bere gogoko zen arloetariko bat lokomozioa zen; itsasontzien mugimenduari aplikatutako gailu bat, bere mekanismoa inoiz argitaratua izango ez zena, asmatu zuen. Bere eraberritzeak beti aurkitu zuten administrazio eta gobernu goi mailakoen aurkakotasuna.