1932ko otsailaren 20an Donostian jaiotako legelari eta politikaria, ministroa eta Arartekoa.
Gerra zibilean hildako biolinista baten eta jatorri judu-poloniarreko Paulette Herzog frantziarraren semea. Bere jaioterrian ikasi zuen, Marianisten ikastetxean.
Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean hasi zen politikan, zuzenbide-ikasle zen garaian. Idazle Gazteen Unibertsitate Biltzarraren sortzaileetako bat izan zen, 1956ko otsailean debekatu bazuten ere. Enrique Múgica Ikasleen Biltzar Nazionalaren sustatzaileetako bat izan zen. Ondorengo istiluek kartzelara eraman zuten Ramon Tamames eta beste ikasle batzuekin batera, eta Ruiz-Jimenez Ministroari kargua kostatu zitzaion.
Momentu honetan beraz, bere jarduera politikoaz gain, PCEko militantzia hasten du, eta beraz, espetxean ematen ditu denboraldiak (lau hilabete baino gehiago 1959an eta 22 hilabete 1962 eta 1967 artean). 1963an PSOEra pasa zen, 1967tik bere exekutibako kide izanik, Suresneseko kongresuan (1974) Felipe Gonzalez Idazkaritza Nagusira eramateko aktiboki parte hartu zuen, alderdiko Antolakuntza idazkari izendatzearekin batera.
Trantsizioaren hasieran, PSOEren ordezkaria izan zen Adolfo Suarezekin erreforma politikoaren Legearen edukia negoziatu zuen "Platajunta"-n (1976ko martxoa).
Lehen hauteskunde demokratikoetan, Gipuzkoako diputatu hautatu zuten lehen aldiz, eta zazpi aldiz izan zen berriro hautatua. Zortzi legealdi horietan, Legebiltzarraren jardun nabarmena izan zuen. Legegintzaldi konstituziogilean Diputazio Iraunkorreko bokala izan zen, eta Bozeramaileen Batzordearen ordezkoa, Konstituzio Batzordeko eta Konstituzio Gaien eta Askatasun Publikoen Batzordeko bigarren presidenteordea. Defentsa Batzordeko presidentea eta Barne Batzordeko kidea.
Lehenengo Legegintzaldian (1979-1982), Diputazio Iraunkorreko, Konstituzio Batzordeko, Justizia eta Barne Batzordeko, Defentsa Batzordeko Bigarren Lehendakariorde, Herrilan eta Hirigintza Batzordeko Bokal, Lehendakaritza Batzordeko, Araudi Batzordeko eta Herri Defendatzaileko Batzordekide izaten jarraitu zuen.
Kongresuko Defentsa Batzordeko presidentzia zela eta, gero A-23ko estatu kolpean inplikatu zuten militarrekin harremana izan zuen, eta hori beti ukatu eta egotzi zion bere aurkako inkeriari.
Akusazio horiek izan ziren, agian, gutxi gorabehera ezkutukoak, hurrengo legegintzaldietan haien jarduera publiko eta parlamentarioa txikiagoa izatea eragin zutenak. III. Legegintzaldian Diputazio Iraunkorreko Batzordekide Ordezkoa, Batzorde Konstituzionaleko Batzordekidea eta RTVEri buruzko Kontrol Parlamentarioko Batzordeko Batzordekidea izan zen. IV. Legegintzaldian (1991-1993) Diputazio Iraunkorreko Batzordekide Ordezkoa izan zen, Konstituzio Batzordeko eta Araudiko Batzordekide. V. biltzarrean (1993-1996), Diputazio Iraunkorreko ordezko kidea eta Batzorde Konstituzionaleko eta Arartekoarekiko Harremanetarako Batzorde Mistoko kidea. VI. Biltzarrean (1996-2000), Kanpo Arazoetarako Batzordeko eta Arartekoarekiko Harremanetarako Batzorde Mistoko kidea izan zen.
Parlamentuko jarduera murriztu zuen beste faktore bat 1988ko uztailetik 1991ko martxora Justizia sailetik igaro izana izan zen. Ministerioan, besteak beste, Mugaketa eta Ezarpen Judizialari buruzko legea, Sozietate Anonimoei buruzkoa eta zigor-arloko epaitegiak sortzea eragin zuten prozesuko eta zigor-arloko erreformak onartu ziren.
Enrique Mugica judua eta haren anaia Fernando Espainiaren eta Israelen arteko adiskidetasun-loturak finkatzearen defendatzaile sutsuak izan ziren beti, ez baita ahaztu behar ama jatorri judu poloniarrekoa zuela. Bien ekarpena erabakigarria izan zen 1986an Espainiaren eta Israelen arteko harreman diplomatikoak ezartzeko. 1987ko uztailaren 11n, Ministroen Kontseiluak Bigarren Mundu Gerrako Hirugarren Reichetik zetozen Urrezko Transakzioen Ikerketa Batzordeko presidente izendatu zuen.
1996ko otsailean ETAk bere anaia Fernando Mugica erail zuen, PSOEko militante historikoa ere, baina politika aktibotik erretiratua ordurako, eta horrek inflexio-puntu nabarmena markatu zuen Enrique Mugicaren ibilbide politikoan. Une horretatik aurrera, ETAren terrorismoarekin ez ezik, euskal abertzaletasunarekin oro har kritikoenetakoa zen politikari sozialista gisa nabarmendu zen.
2000ko ekainean Parlamentuan zuen eserlekua (ia 25 urteren ostean) eta bere militantzia sozialista utzi zituen, bere ardura berriarekin, Herriaren Defendatzailearekin, bateraezina zelako. Izan ere, 2000ko ekainean Gorteek Herriaren Defendatzaile berria hautatu zuten, ia aho batez, eta 2005eko ekainean kargu hori berritu zuen, erakunde horrek Espainian izan duen historia laburrean lehen aldiz gertatzen zen bezala. Bigarren agintaldi horren ostean, 2010eko ekainean, kargua utzi zuen.
Herriaren Defendatzaile gisa egin zuen lana ez zen polemiketatik salbu egon, eta horrek bere alderdiaren gaitzespena jasotzea ere kostatu zitzaion, hala nola Zisjordaniako Hesiaren alde 2004an egin zituen adierazpenetatik eratorriak, Konstituzio Auzitegian 2006an Kataluniako Estatutuaren erreformaren aurka aurkeztu zuen helegitea (112 artikulu eta lau xedapen gehigarriren aurka), Auzitegi Konstituzionalaren aurkako helegitea Auzitegi Konstituzionalaren aurka aurkeztu zuen 2000an.
Bere jardun politikoaz gain, Ruta hacia la libertad liburua argitaratu du eta Espainiako egunkari nagusietan maiz kolaboratu du.