Musikari gipuzkoarra, XX. mendeko harpistarik aipagarriena. Donostian jaio zen 1907ko urtarrilaren 7an eta Puerto Ricoko San Juanen hil zen 1993ko apirilaren 1ean.
Arpan hasi zen Vicenta Tormo, Pilar Michelena eta Luisa Menárguez irakasleen eskutik, eta Madrilgo Kontserbatorioan graduatu zen (1920). Parisen, non 1925ean Gipuzkoako Aldundiaren beka bati esker joan zen, harpa ikasketak zabaldu zituen Marcel Tournierrekin eta kontrapuntua eta ihesa egin zituen Samuel Rousseau eta Eugenio Coolsekin. 1928an egin zuen debuta bakarlari gisa Parisko Kontserbatorioko Aretoan. Espainiako hiriburura itzulita, bigarren postua lortu zuen Madrilgo kontserbatorioko irakasle izateko oposizioetan izandako porrotak, ikasle eta irakasleek erantzundako emaitzak, karrera pedagogikoa alde batera uztera bultzatzen dute, interpretaziorantz bueltatuz. Madrilgo Udal Bandako kidea izan zen 1930ean. Manuel Garijo flauta-jolearekin eta Santos Gandía biolontxelo-jotzailearekin "Ganbera hirukotea" osatu zuen. 1932an egin zuen debuta Madrilgo Musika Kulturaren Elkartean, eta, ondoren, bira bat egin zuen Espainian zehar. Arrakasta handia lortu zuen, eta ospearen oinarriak ezarri zituen.
"Amerikak egitera" deliberatuta, 1934an Estatu Batuetan aurkeztu zen, Jose Iturbik zuzenduta New Yorken eta Filadelfian emandako bi kontzertuetan; New York Timesek Ravel eta Debussyren interpretazioei egin zizkien kritika sutsuek nazioarteko arrakastaren ateak ireki zizkioten. Une horretatik aurrera, Estatu Batuetan, Europan, Iberoamerikan, Ekialde Ertainean eta Japonian kontzertuak ematera eramango duen jarduera bizia garatuko du; New Yorkeko "Town Hall"-ean urtero aritu zen 1950etik azken urteetara arte. Puerto Ricon jarri zen bizitzen, eta 1952an Graciela Torresekin ezkondu zen.
1934an New Yorken zegoela, Emiliana Zubeldia pianojole eta konpositore nafarrarekin kolaboratu zuen, honek "New York Radio"-n zuzentzen zuen euskal musika eta kulturari eskainitako asteroko programan; Zabaletak noizbehinka txistulari gisa joko du.
1952an, Penintsulara itzuli zen, 20 urte kanpoan eman ondoren, eta jaioterrian hartu zuen bizilekua. Une horretatik aurrera, Donostiako Villa Izar etxea -beste etxebizitzarekin batera, Puerto Rico, alegia- mundu osoan zehar etengabe bidaiatzen eta biratzen duen bizitza profesionalaren pausagunea izango da. Bilboko Orkestra Sinfonikoarekin arituko da Arambarriren zuzendaritzapean eta Donostiako Hamabostaldian, Espainiako Orkestra Nazionalarekin Ataúlfo Argentaren aginduetara. 1966an bira bat egin zuen Argentinan. 1971n emanaldi ospetsu bat izan zuen New Yorkeko "Lincoln Center"en. 1984an, Nafarroako Jaialdien baitan, kontzertu gogoangarria eman zuen Iruñean, Bach, Cabezón, Albéniz, Madina eta Granadosen lanekin. Nazioarteko jaialdi entzutetsuenetan jo zuen, hala nola Berlin, Edinburgo, Luzerna, Osaka, Santander, Praga, Oxford edo Venezian, baita Donostiako Musika Hamabostaldian ere. Bakarlaria orkestra garrantzitsuenekin: Filarmonikoak: Berlin, Viena, New York, Budapest, Israel, London Philarmonia, Filadelfiako Sinfonikoak, Los Angeles, San Francisco, BBC, Parisko Orchestre, Espainiako Nazionala, Salzburgoko Mozarteum. 1992ko ekainaren 16an Madrilgo Auditorio Nazionalean agertokietatik erretiratuko da, Haendelen Harparako kontzertuarekin agurtuz.
.Caracaseko Kontserbatorioko irakaslea izan zen II. Mundu Gerraren aurreko urteetan, eta alderdi pedagogikoari ekingo dio berriz ere, nazioarteko aintzatespen gorena lortu duenean. 1956 eta 1961 artean Sienako Chigiar Akademiaren Udako ikastaroetan parte hartu zuen. 1970 eta 1980 artean, Granadako Jaialdietan. Hurrengo hamarkadaren hasieran, "Musika Konpostelan" zikloko lau ikastaroetatik azkena zuzendu zuen. Ikerlari gisa, harparako lan ugari aurkitu zituen, ordura arte ezezagunak, Bach, Telemann, Haendel edo Beethoven bezalako egileenak. Pieza horietako asko 1955ean Alemanian argitaratutako Arpa de Zabaletaren Jatorrizko Errepertorioa bilduman daude. XVI. mendetik XVIII. mendera bitarteko konpositore espainiar, portugaldar eta italiarren harparako obrak aurkitu zituen, besteak beste Cabezón, Harparako musika (kontrapuntu estudioak) eta XVI. eta XVII. mendeetako harparako musika grabatuz.
Hil zenean, Arte Ederren Urrezko Domina (1981) eta Musikako Sari Nazionala (1982) jaso zituen. 1988an, San Fernandoko Arte Ederren Akademiako kide hautatu zuten, eta Espainian XVI. mendetik XVII. mendera arte arpari buruz egin zuen sarrera-ikasgaia eman zuen. Halaber, Alfontso X.a Jakitunaren Gurutzea eta Donostia Hiriko Urrezko Domina zituen. Zabaletarentzat konposatu dute, besteak beste, E. Halfter, Salvador Bacarisse (Preludio eta aria, 1965), Madina, Tailleferre (Sonata, 1953), Krenek, J. M. Damasse, Joaquín Rodrigo (Harpa eta orkestrarako kontzertua, 1954), Héctor Villa-Lobos eta Darius Milhaud.
27ko Belaunaldiko kidetzat hartua; artista aparta bere sonoritate, sentsibilitate eta teknikagatik, harparen zortzigarren pedala sartu izana zor zaio, berrikuntza honek 7ko erregistro klasikoan sartu zuena. Bera izan da tresnaren babesle eta sustatzaile nagusia, ordura arte mugatutzat joa, esan daiteke harparen historian badela Zabaletaren lehenaldia eta geroa.
1986an, Donostian, Kutxa Fundazioaren babesarekin, interprete gazteentzako "Nicanor Zabaleta Nazioarteko Lehiaketa" sortu zen. Bi lehen eta bi bigarren sari eman dizkie 35 urtetik beherako kontzertistei, hari altuen (biolin-biola) eta hari baxuen (biolontxeloa eta kontrabaxua) espezialitateetan.
Elkarrizketa sakon bat, non Zabaletak harpari eta musikari buruz dituen iritzien berri ematen duen, baita bere bizitza eta ibilbide profesionalaren berri ere, Pello Leiñena Mendizabalek argitaratu zuen "Nicanor Zabaleta, el prisma sonoro" izenburupean Saileko Koadernoetan. Eusko Ikaskuntzaren musika.