Bigarren karlistaldia matxinatuen porrotarekin amaitu zenean, Alfontso XII.a erregeak 1876ko martxoaren 13an egindako alokuzioa. Itsasoz Haraindiko ministroak, Adelardo López de Ayalak, idatzi zuen eta gobernuko soldaduei zuzendu zitzaien. Bertan esaldi hau agertzen zen: "Gaitz horiek guztiak, izugarriak eta, batez ere, deitoragarriak izan arren, belaunaldi bakar baten aldian mugatuko dira; baina, Espainiako konstituzio-batasuna zuen heroismoak eraikia, zuen garaipenen fruitua eta bedeinkazioak eskualde urrunenetaraino ere iritsiko dira". Hitz horiek nahigabe handia eragin zuten euskal herritar gehienengan, eta Manuel Maria de Gortazar Arabako Diputatu Nagusiari erregeari bisita ofiziala ez egiteko arrazoia eman zioten: " Ez dut nahi Aldarrikapena sinatu ondoren, Somorrostron nire eskua estutu zuen esku berak nirea berriz estutzerik". Espainia osotik, Sevillatik izan ezik, Gobernuari eskaerak iritsi zitzaizkion Foruak kentzeko eskatuz, "salbuespen zaharkitua eta kaltegarria nazioaren onura orokorrarentzat eta gatazka tragikoen hazitegi etengabea, zeinetan milaka espainiarrek bizitza galtzen zuten eta herrialdea suntsitzen baitzen", "konjurazio" horren buruan Santanderko eta Zaragozako probintziak zeuden.
--
Jatorrizko testua: Ainhoa AROZAMENA AYALA
Itzulpena: ELIA itzultzaile automatikoa
Itzulpenaren berrikusketa: Joseba Rodriguez Zuazua