1859an jaiotako politikari eta publizista donostiarra. Zientzia Fisiko-Kimikoetan doktorea izan zen. 1907tik 1930era, 27tik 29ra izan ezik, probintziako diputatu izan zen, eta Gipuzkoako probintziako korporazioko lehendakari izan zen 1924tik 1926ra. 1917ko urtarrilaren 18ko Batzar Nagusian, Gipuzkoako Ozeanografia Elkarteko Zuzendaritza Batzordeko kide izendatu zuten, eta 1920tik 1944ra lehendakari izan zen, gaur egun duen egoera oparoa dela eta. Bere nortasun eta ospe handiari esker, Aldundiak Itsas Jauregia eraikitzeko lehen funtsak ematea lortu zuen, eta, era berean, egungo Donostiako Akuarioa eraikitzeko lurren emakida lortu zuen. Itsas Jauregia 1928ko urriaren 1ean inauguratu zen. Egunkari eta aldizkarietan kolaboratu zuen, interes handiko lan ugari ekarriz. Ozeanografia Elkartean argitaratu zituen, besteak beste, Kantauriko kostaldeko arrain, molusku eta erradiatu arruntenen katalogo baten saiakuntza metodikoa (1935); Arrain-hondakinen aprobetxamendua (1927); Lohia Donostiako Kontxako uretan (1929); Arrainaren elikadura-balioa (1945), azken hori hil ondoren argitaratua. Gipuzkoako «Alkartasuna» Nekazal Sindikatu Katolikoen sorreraren eragile aktiboa izan zen, Nekazal Federazio Katolikoaren fundatzaile izanez. Federazio horren lehendakaritza 40 urtez baino gehiagoz izan zen. Era berean, «Anaitasunak» (Mutua del Seguro de Animales) delakoen zuzendari eta «Protectora» delakoaren presidente ere izan zen, ganaduaren arrisku batzuk ere estaltzen zituena. Aipatutakoez gain, beste lan batzuk ere argitaratu zituen, hala nola Álbum pomológico de Guipúzcoa (1918), Manual práctica de ongarri naturales y mineral para uso de las labradores de las Provincia Vascongada (1894), La manzana de cuchillo y sus aplicaciones (1921), La repoblacion forestal de Guipúzcoa (1919), bere espezialitateko hainbat ikerketa «Euskal Erria» aldizkarian eta beste hainbat argitalpen txiki. Arteaga Fundazioko (Arteaga etxaldea) batzordekide izan zen. Pasaiako portua Estatuari itzuli zitzaionean Obra Batzordeko presidentea zen. Maurista ohia, Primo de Riveraren gobernuan zegoela asanbleista izan zen Gipuzkoan zehar. Hainbat egunetan, Zientzia Kimikoei buruzko Nazioarteko Biltzarretan parte hartu zuen, Espainia ordezkatuz. 1931n Gipuzkoako Nekazarien Federazio Katolikoko presidente zela, idatzi bat sinatu zuen, beste hiru euskal erakundeekin batera, urte horretako autonomia-estatutua idazten laguntzeko. Nekazaritzako Merituaren Gurutze Handiaren jabe zen, Ohorezko Legioko zalduna eta Irungo seme adoptiboa. 1944an hil zen. Erref. Euskal kostaldeko itsas fauna, Zarautz, 1976, pp. 5-6.
Antonio BENGOECHEA
Antonio BENGOECHEA