Gipuzkoako margolaria, Donostian 1941eko abuztuaren 7an jaioa eta 2001eko abenduaren 20an hila, Donostiako familia ezagun batekoa.
Madrilgo Arte Ederren Eskolan eta Donostiako Arte eta Lanbide Eskolan hasi zituen bere pintura-ikasketak. 1952an Vicente Cobreros Urangarenk (Donostia) ematen zituen ikastaroetan parte hartu zuen, eta, geroago, Eduardo Penak (Madril) eman zituenetan. Teknika pertsonal baten ikaskuntzan prozesuan bere jaioterriko Ramón eta Antonio Pichoto anaiek emandako ikasketetan ere parte hartu zuen. 1951tik 1960ra, talde kolektiboetan aurkezten hasi zen, eta hainbat sari lortu zituen. 1961ean bere lehen erakusketa pertsonala egin zuen Madrilgo Galerías de Arte Abril-en, eta arreta erakarri zuen bere indarrarengatik eta kolorezkotasunagatik. Hurrengo urtean Donostiako Club Guipuzcoanon eta Bilboko Illescas Galerian erakusketa egin zuen. J. de B.-k, La Gaceta del Norte-ko kritikariak hau idatzi zuen oraingoan:
"Irene Laffitteren pintura oso pertsonala da, oso boteretsua, eta heldutasun teknikoa benetan harrigarria da artista gazte batengan".
Urte horretan bertan, 1962an, Parisera joan zen bizitzera, eta Frantziako hiriburuko kaleetan, teilatuetan, zeru grisean eta beste xarma batzuetan jarri zuen bere arreta. Parisko lehen erakusketa 1963an egin zuen, Galerie des Jeunes-en (Saint-Germain). Jean Chavanonek berari buruz hau esan zuen:
"Couty-rekin zer ikusi ez duen arren, honen kanpamentu latzaren antzekoa da. Koloreak xarma bera du -tonu argiagoetan-. Keinua langile batena da, azkarra, trebea eta beti serioa. Bere izaera behartzen ez duen pintore espresionista da. Ona da".
Urtebete geroago, espatula indartsuko mihiseak Detroit-eko Galaxia-Galeryetan (AEB) eskegi zituen, eta 1969an, berriz ere, Parisen, Galerie aux Armes de Bretagne-eko erakustaretoan. Honengatik aipamen hau jaso zuen:
"Irene Laffittek aurkezten dituen oihalak orekaz, indarraz, eraiketaz duen kezkaren adierazgarri dira. Paisaia batzuk: Rincón Plantón, Rincón Saint-Germain-en-Laye, Rincón de la iglesia de Saint-Roch eta abar aitzakiak dira arkitektura-lan jakintsu baterako. Dena zehatz-mehatz ordenatuta dago: marrarik txikiena, argi-izpirik txikiena. Teknika hori baino nahiago izan du toiture (“teilatuak”) izenekoa, non elkarren gaineko eraikinek, teilatu ebakiek, bat egiten duten hodeien mugimenduarekin, beren erritmoarekin, kantu indartsu eta gor batekin. Masa beltz bertikalek eta grisen arintasunak mugimendu horri hegada handia ematen diote mugimendu horri, eta, aldi berean, orearen lodierak errealismoa ematen dio".
1969ko udan Donostia bisitatu zuen, eta bere pinturarik berrienak San Telmon erakutsi zituen. Margolari hau baliabide teknikoen eta koloretsuaren jabe dela esan daiteke -agian gehiegizkoa-; bere plataforma beldurrik gabe eta adierazpide ausartagoen bila joateko bikaina da. 1982an, sute batek bere Ordiziako baserri-estudioa eta laneko tresna eta gauza guztiak erre zizkion. Hori dela eta, 27 euskal artistak erakusketa desinteresatu bat antolatu zuten, artistarekin elkartasuna adierazteko. Duela gutxi, Donostiako Posta Kutxan azaldu denez, E. Kortadi kritikariak honela definitzen zuen:
"Espresionismo erraietiko eta materikoa, nolabaiteko gestualismoarekin lotua, artistaren ariman objektuak artistaren ariman eragiten duen emozio primarioa, sentsuala eta primitiboa... erakusten du. Bere pinturan, materian, kolorean eta forma beretan... gainezkatzea konstante bat da. Paisaia ausartak, biribilak, asmatzeez eta lehengaiez beteak...".
Jatorrizko testua: Luis de Madariaga
Itzulpena: ELIA itzultzaile automatikoa
Itzulpenaren berrikusketa: Joseba Rodriguez Zuazua