Zerbitzuak

LABEIN Fundazioa

LABEIN zentro teknologiko pribatua da, Espainian zein Europan ospe handia duena, eta automobilgintzako, eraikuntzako, energiako, ingurumeneko, siderurgiako eta berrikuntza-sistemetako merkatuetan espezializatuta dago. 1955ean sortu zen, enpresa-orientazio argiarekin. Zehazki, materialen entsegu-laborategi gisa hasi zen lanean, Bilboko (Bizkaia) Industria Ingeniarien Eskola Bereziari atxikita, eta, ondoren, instalazioak handitzen joan da. Hiru egoitza ditu, hirurak Bizkaian. Egoitza nagusia Derioko Bizkaiko Parke Teknologikoan dago, eta beste biak Zamudioko Bizkaiko Parke Teknologikoan eta Burtzeña-Barakaldon.

Zentroaren helburua da bere eremuko sektoreetan lan egiten duten enpresen aliatua izatea, eta, berrikuntzaren eta teknologiaren bidez, enpresa horieik garatzen eta lehiatzen laguntzea. Bezeroari bere trebetasunak eskaintzeaz gain, zentroak ezagutza-sareen nodo gisa jardun nahi du indarrak eta gaitasunak bateratzeko. Planteamendu horren arabera, zentroak ospe handiko beste zentro eta enpresa batzuekin aliantzak eta proiektu nazionalak eta nazioartekoak sustatzen ditu, eta bikaintasun-sareetan parte hartzen du bere arlo estrategikoetan.

Aurrekari historiko esanguratsuena Leandro José de Torrontegui e Ibarraren (1888-1977) hitzaldia izan zen. Bizkaiko Ekonomia eta Sindikatu Biltzarrean (1949), "...Bilboko Industria Ingeniarien Eskolari ikerketa- eta saiakuntza-laborategi bat ematea komeni zela" zioen. Egia esan, zentro horrek hirugarrenentzako horrelako lanak egiten zituen zerbitzu horien eskaintza oso mugatua zen testuinguruan.

Saiakuntza eta ikerketa industrialen laborategien historian, Eskolaren ekarpena erabakigarria izan zen bere sendotze eta garapenerako. Hainbat gorabehera izan ondoren, 1955eko abuztuaren 31ko Hezkuntza eta Industria Ministerioen agindu bateratuaren bidez onartu zituzten (urriaren 6ko BOE). Eskolari atxikitako laborategien helburu nagusia "...industriarekin lankidetzan aritzea, harekin koordinatuta, hark bere arazo tekniko espezifikoen inguruan planteatzen dituen saiakuntza eta ikerketa industrial guztiak eginez." Fundazioaren forma juridikoa hartu zen, eta handik hilabete gutxira,  abenduaren 15ean patronatua izendatu zen. Bertan Bizkaiko politika, ekonomia eta irakaskuntzako pertsona ospetsu ugari sartu ziren.

Ikastetxea beharrezko baliabideekin hornitu zen, neurri batean Estatu Batuarren laguntzarekin, eta irakasle batzuen gomendioei jarraituz antolatu zen erreferentziatzat har zitezkeen Europako hainbat instalazio bisitatu zituztelako. Nabarmentzekoa da 1957ko otsailean jarduera berri bat abian jartzea onartu zela: teknologia nuklearra, eta handik gutxira "Arbi" izeneko erreaktore bat jarri zen martxan. 1962ra arte itxaron behar izan zen IBM 1620 ordenagailu bat edukitzeko. Urte hauetan laborategien jarduera nabarmena izan zen, 1955eko uztailaren 1etik 1956ko abenduaren 31ra bitartean 500 esperimentu eta entsegu egin baitziren.

Hala ere, 1966/1967 urteetan finantza-arazoak sumatzen hasi ziren, bai jarduera txikiagoa zelako, bai mota horretako erakundeetan behar adina diru-laguntza edo laguntza ez zegoelako. Gainera, XX. mendeko hirurogeita hamarreko hamarkadako krisiak eragin kaltegarria izan zuen laborategien jardueran eta diru-sarreretan, eta laborategien jarraitutasuna ere zalantzan jarri zen. Gainera, Estatura transferitzeko saiakerek porrot egin zuten.

1974an, sail hauek zeuden: Eraikuntza, Mekanika hidraulikoa eta Makinak, Metalurgia eta Siderurgia, Kimika, Elektrizitatea eta Elektronika, Estatistika eta Kalkulua, eta Energia Nuklearra. 1965ean plantillak 86 langile zituen, hamarkada bat igaro ondoren, 1974an 62ra murriztu zen, 1981ean 46 izanik.

Laborategiak berrantolatu egin ziren, eskariaren egoera aldakorrera egokitzeko asmoz, eta Eraikuntza Saila (batez ere Vasco-Aragonesa autobiderako lanak) diru-iturri garrantzitsua izan zen.

XX. mendeko laurogeiko lehen urteetan hasi zen krisia gainditzen. Denboraldi horretako gertaera aipagarriena saiakuntza eta ikerketa industrialen laborategiak (1980/12/16) EAEra eskualdatzea izan zen, eta horrek aldaketak ekarri zituen araudietan, patronatuko kideen artean eta zuzendaritzan. 1982an Eusko Jaurlaritzarekin lankidetza-hitzarmena sinatu zen, bost urterako, eta horrek 52 milioi pezetako diru-sarrerak ekarri zituen.

Bestalde, 1983ko Unibertsitate Erreformari buruzko Legeak ondorio garrantzitsuak izan zituen, irakasleak lanaldi osoko dedikazioa izatera pasa baitziren, laborategiekin uztartu gabe, eta horrek, ez arazorik gabe, bi zentroen banantzea ekarri zuen. Laborategiek Fundazioaren forma juridikoa hartu zuten, euskal legearen arabera, eta Labein izenarekin.

Labein oso aldeko hazkunde- eta finkatze-fasean sartu zen; 1990ean 1.073 milioi fakturatu zituen, 1999an 2.064 eta 2004an 20,36 milioi euro (3.378 milioi pezeta). 1982an 59 langile izatetik 1992an 202 izatera igaro zen, eta 2004an 285.

Bere jardueren artean, zentroak eskaintzen ditu bezeroen arazo espezifikoetarako irtenbideak, ebaluazioari, diagnostikoari, mantentze-lanei eta abarri dagokienez, baina produktu eta prozesuei dagokienez haientzat dauden aukerak ere aztertzen ditu. Bestalde, spin-offak sortzea bultzatzen du, bere aktibo teknologikoen potentziala zabaltzeko.

Zentroa sendotzeko laguntza eman duten kide fundatzaile eta erakundeen artean, hainbat administrazio eta erakunde publikok hartu dute parte (Eusko Jaurlaritza, Bizkaiko Foru Aldundia, Bilboko Udala, Euskal Herriko Unibertsitatea, Ingeniarien Goi Eskola), finantza-erakundek (BBVA, BBK, Banco Santander, MCC taldeko Euskadiko Kutxa, enpresek (Iberdrola, Cementos Lemona, Vicinay Cadenas, Arteche Lantegi Elkartea, Befesa Maedio Ambiente, BASF Construction Chemicals España S.L., Bilbomática, EPTISA - CINFA EP S.A., ICT, Idom, Inteca, Ingelectric Team, Prefabricados de Hormigon S.L., Procomsa, Repair, Sdad. Financiera y Minera (Cementos Rezola), Sidenor I+D, CIE Automotive, ZIV Aplicaciones y Tecnología, Teusa, Aceralia, Tamoin, Profusa) eta beste erakunde batzuk (Metropoli Fundazioa, Bilboko Merkataritza Ganbera, Euskal Herriko Arkitektoen Elkartea eta Bizkaiko Industria Ingeniarien Elkartea).

Bestalde, LABEIN zentroak lankidetza- eta aliantza-sare sendoa ezarri du. Honako elkarte edo erakunde hauekin du harremana: Saretek, Espainiako Berrikuntza eta Teknologia Erakundeen Federazioa (Fedit), Eraikuntzaren Espainiako Plataforma Teknologikoa (PTEC), International Union of Testing and Research Laboratories for Materials and Structures (RILEM), ACHE-Erukuzko Hormigoiaren Elkarte Zientifiko Teknikoa, Akustikako Espainiako Sozietatea (SEA), European Federation of National Associations of Measurement, Testing and Analytical Laboratories (Akab), Kontrol Erakundeen Elkartea (ASORCO) eta APTA-Asociación para la Promoción Técnica del Acero.

2002. urtean, INASMET eta ROBOTIKERekin batera, TECNALIA Korporazio Teknologikoan batu zen. Aliantza estrategiko hau 2001ean sortu zen, merkatuan eta teknologian espezializatutako hainbat zentro teknologiko elkartuz, eta garapen ekonomiko eta sozialari laguntzeko asmoz, garapen eta dibulgaziorako ikerketen bidez berrikuntza teknologikoa sustatuz. Honako zentro hauek osatzen dute: AZTI, ESI, INASMET, LABEIN, ROBOTIKER, NEIKER, Fatronik eta CIDEMCO.

Zentroak EAEko proiektu estrategiko askotan hartu du parte, batez ere Bizkaian, baita industriaren garapen teknologikoetan ere. Europa mailan garatzen diren proiektuen artean, LABEIN Tecnaliak Esparru Programan parte hartzen du 1986. urtetik. Halaber, beste esparru batzuetako proiektuetan parte hartzen du, hala nola altzairuaren sektorean (Research Fund for Coal and Steel). Urteetan zehar, Estatuko erakunde aktiboenetako bat bihurtu da Espainiako enpresak ikerketa-programa horietan sartzeko orduan, batez ere ETEak, eta nazioarteko dimentsioa hartu du azpiegituraren, jarduera-bolumenaren, teknologia-ahalmenaren eta giza baliabideen arloetan.

--

Jatorrizko testua:  Carmelo Urdangarin Altuna eta Auñamendi Eusko Entziklopedia

Itzulpena: ELIA itzultzaile automatikoa

Itzulpenaren berrikusketa: Agustín Arostegi